یادداشت

«زمان‌شناس» نه‌ایی جان من خطا اینجاست؛  نخبگان سیاسی و فضیلت «زمان‌شناسی»

یکی از اختلافات محمود طالقانی با روح الله خمینی در روزها و شب‌های آخر انقلاب ۵۷ خود را در موضوع دعوت مردم به خیابان‌ها در شب ۲۲ بهمن ۵۷ نشان داده است. اصرار طالقانی به عدم دعوت از مردم به

صبح که شد، شب‌روان ستوده می‌شوند*

«امروز در آمریکا قطارها و اتوبوس‌های عمومی بدون بلیط مردم را سوار می‌کردند! اما نه انقلاب شده و نه کسی وعده آب و برق مجانی داده بود! چرا کسی تعجب نمی‌کرد و چیزی نمی‌پرسید؟… دلیلش را از رادیو شنیدم؛ سالروز

رویگردانی بازاریان از حکومت و پیوستن آنها به خیزش مردمی 

بازاریان نقش تعیین‌کننده‌ای در وقوع انقلاب ۵۷ داشتند. بخشی از حزب مؤتلفه به نام موتلفهٔ بازار پیش از انقلاب نقش مهمی در فعالیت‌های سیاسی ایفا کرد. این بخش که با نام اصناف جمعیت موتلفه در بازار تهران شناخته می‌شود و

توهم و فرصت‌طلبی بزرگ در کمپین «وکالت» 

اخیرا سلطنت‌طلبان دست به فرصت‌طلبی بزرگی تحت مفهوم «وکالت» زدند. خارج از اینکه روش اتخاذی چقدر غیر دموکراتیک و غیر علمی بود، اما نفس دست چ‌زدن به‌چنین عملی از یک توهم و فرصتًطلبی بزرگ پرده برداشت. کسانی‌که دست به راه‌اندازی

روحانیان اهل سنت «گام دوم» را برای همراهی با جنبش «زن، زندگی، آزادی» بردارند

– ماموستایان در میان مردم کردستان، همواره مورد احترام و از جایگاه اجتماعی برجسته‌ای برخوردار بوده‌اند. غیر حکومتی بودن، قرائت حداقلی و غیر فقهی از اسلام، مشارکت در جنبش‌های سیاسی و اجتماعی، عضویت در احزاب عرفی، سلامت اخلاقی و ساده‌زیستی،

راه گذار به دموکراسی و آزادی مسالمت‌آمیز است 

ساختار بحث دموکراسی و آزادی، آرمانی است از ۱۲۰ سال پیش تا به امروز فعالان دموکراسی خواه و آزادی خواه ایرانی آن را پی گرفته اند. اما این مبارزات تا کنون، با وجود دو انقلاب و جنبش قدرتمند ملی کردن

اولین انقلاب زنانه تاریخ

آنچه امروز می توانیم آن را وضعیت انقلابی در حال شکل گیری ایران بخوانیم، در تندبادِ روزافزونِ حوادث به دقایق و ثانیه ها گره خورده است. شاهدی بر این مدعا چند اتفاق مهم است که در طول نگارش مقاله رخ

معنای «وکالت» سیاسی چیست؟ و با چه مخاطراتی هم‌راه است؟ 

اخیرا شماری از ایرانیان با به‌کار گیری مفهوم «وکالت» سیاسی تصمیم خود  را برای ابراز اعتماد به رضا پهلوی، فرزند شاه پیشین ایران، رسانه‌ای کردند. اصطلاح «وکالت» سیاسی حتی اگر واژه دوره گذار هم به آن افزوده شود- یعنی «وکالت»

سلطنت؛ تکرار کمیک یک تراژدی؟

درآمد ظاهرا فعالیت‌های پهلوی‌طلبان حول آقای رضا پهلوی وارد مرحله تازه‌ای شده است. هرچند باور ندارم که چنین تلاش‌های توهم‌آلودی در کشوری با مختصات ایران آن هم در پی جنبش به اصطلاح نسل (z) به جایی خواهد رسید اما به

آیا خیزش مردمی ایران لزوماً نیازمند رهبر است؟ 

قیامی که جرقه اصلی آن پس از مرگ مهسا امینی زده شد، با شعار زن، زندگی، آزادی، عمدتاً مبارزه برای حقوق زنان تلقی میشود اما در واقع دامنه وسیعی از اعتراضات را در بر می‌گیرد. معترضان برای حق انتخاب سبک

مارتین لوتر کینگ و «رویای» جوانان ایران 

دیروز سالروز تولد مارتین لوترکینگ بود؛ شهروند آفریقایی‌تباری در جنوب آمریکا که رهبری مبارزات مدنی برای رفع تبعیضات نژادی را از ۲۶ سالگی تا ۳۹ سالگی به عهده داشت و ۵۵ سال پیش (۴ آپریل سال ۱۹۶۸) ، در آستانه

جمهوری اسلامی؛ یک گام به پس، دو گام به پیش

روزگاری میرزا یوسف خان مستشارالدوله با نگارش رساله‌ی «یک کلمه» تلاش کرد تا ترجمه ای از حقوق بشر و شهروندی فرانسه را با اصول و احکام دینی برابر کند و از این طریق به حقوق مدرن راهی بگشاید. در آن

علیرضا اکبری در ۱۱ شات

اعدام علیرضا اکبری، معاون اسبق شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، خبر غیرمنتظره‌ای نبود، اما حدس زدن درباره‌ی این اندازه عمیق شدن جدال بین تهران و لندن، سخت می‌نمود. جمهوری اسلامی ایران که همواره ترجیح داده آمریکا و اسرائیل را

چشم‌هایی برای ندیدن 

معروف است که آغا محمدخان قاجار پس از فتح کرمان دستور کور کردن چشم تمام مردان شهر و تجاوز به هشت هزار تن از زنان و دختران کرمان را صادر کرد. و حالا در جریان خیزش انقلابی ملت ایران که

جمهوری اسلامی و «زنِ زیادی»! 

صحبت‌های تازه رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با جمعی از زنان، تحلیل‌های تازه‌ای را در بین برخی از گروه‌های سیاسی درباره وضعیت «حجاب اجباری» به وجود آورده است. این دسته از تحلیلگران معتقدند بخشی از صحبت‌های رهبر جمهوری اسلامی نشان

فراز و فرود آزادی در کارنامه «یک مبارز راه آزادی»

قطار سریع‌السیری که ایستگاه میان راه را مقصد پنداشت! عاشورای محرم سال ۱۳۴۰ شمسی بود و چند ماهی از تاسیس نهضت آزادی ایران نمی‌گذشت، چه موقعیتی بهتر از این؟ حالا که دست رژیم برای جلوگیری از تجمع و تماس احزاب

قاسم سلیمانی، مصباح یزدی و فرقه پایداری

سخنانِ  تنظیم شده برای ابراهیم رئیسی در کنگره‌ای که برای سالگرد مرگ محمد تقی مصباح یزدی برگزار شد، از ابعاد مختلف، قابل توجه و ارزیابی است. اما نکته‌ای که از محتوای تعابیر او درباره‌ی خود مصباح مهم‌تر است، تلاش رئیسی

تغییر؛ از خواستن تا ساختن 

چرا جنبش تغییرخواهی در ایران شکل گرفته و تحول‌خواهان خواستار تغییر چه هستند؟ به این پرسش‌ها می‌توان از زوایای گوناگونی پاسخ داد. من در اینجا می خواهم به دو علت عمده‌ی تحول فکری و مشکل سیاسی که در شکل گیری این

شرمِ نگاه به شرق 

در گذشته، رهبر جمهوری اسلامی ایران به سه اصل «عزت، حکمت و مصلت» در سیاست خارجی کشور اشاره کرده بود اما این مفاهیم در سطح شعار مانده و در عمل تاثیر چندانی در سیاست خارجی کشور نداشته است. این مفاهیم

تکمله‌ای بر یادداشت «نقل خاطره‌ای از عباس شیبانی» 

درآمد در پی درگذشت دکتر عباس شیبانی و انتشار خاطره‌ای از ایشان توسط اینجانب در وب سایت زیتون، برخی دوستان با انگیزه های خیرخواهانه و اصلاحی و رعایت انصاف نکاتی را یادآوری کردند. از این رو ضروری نمود که تکمله

سکوت سرد و سنگین روحانیت

در جنبش اخیر ملت ایران، بیشتر طبقات مردم هرکدام به نوعی حضور پیدا کرده‌اند، به غیر از طبقه روحانیت که انتظار از آنان در اعتراض به خون‌های به ناحق ریخته شده، به‌خاطر وظیفه شرعی ویژه‌ای‌ که برای خود قائلند، بیش

«ترانه»ی جنتلمن 

ده ساله بودم، سال ۱۳۵۷ رقابت‌های مقدماتی جام جهانی آرژانتین مرحله برگشت با تیم ملی کویت و در خاک این کشور، نخستین بار بود که اسمش را در ترکیب تیم ملی فوتبال ایران می‌شنیدم. دو سال بعد در جام ملت‌های

بیم و امیدهای انقلاب 

حکومت جمهوری اسلامی همواره تلاش کرده تا نقش برنده را بازی کند. نه اینکه لزوما برنده‌ی واقعی بوده، بلکه با گرفتن ژستِ برنده، بحران ها را پشت سر می‌گذارد. آن‌چه که همیشه به این تظاهرِ ریاکارانه مدد رسانده، ناتوانی طرفِ

سه‌گانۀ فسادستیزی در قرائت توسعه‌گرایانه از دین 

افشای پرونده‌های اختلاس و فساد در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که این تنها بهای کالاها و اقلام اساسی مورد نیاز شهروندان نبوده که شامل جهشی نجومی شده است، بلکه نرخ رشد فساد در کشور نیز طی یک دهه سی برابر

پایان شب یلدای ستم سپید است 

اول دی‌ماه، سرآغاز زمستان بلند‌ترین شب سال، شب یلدای معروف است که امشب به استقبالش می‌رویم. شب یلدا همچون چهارشنبه‌‌سوری، نوروز، سیزده به در و آدابشان، از کهن‌ترین رسوم ایرانیان باستان و مرتبط با مناسک دین زرتشت است که امروز

امیدآفرینی و انقلاب 

۴۴ سال پیش در چنین روزهایی خیابان های تهران، دیگر شهرها و حتی در بخشی از روستاهای کشور تظاهرات و راهپیمایی مردم انقلابی و سرشار از امید در جریان بود. بیانیه ها و مصاحبه های آیت الله خمینی از پاریس

در لزوم تغییر قانون اساسی و تاسیس «حکومت قانون» 

صاحب این قلم پیشتردر یادداشتی با تکیه بر اندیشه‌‌های علیرضا بهشتی، بر لزوم تاسیس مجلس موسسان، تغییر قانون اساسی و حذف ولایت فقیه به عنوان تنها راه برون‌رفت از بحران کنونی ایران تاکید کرد. در این یادداشت، همین موضوع را