بایگانی
۲۴ آبان ۱۳۹۹
یادنامه و حاشیهای بر فقه سیاسی داود فیرحی
حسن یوسفی اشکوری

درآمد زنده یاد دکتر داود فیرحی به شکل غیرمنتظره و ناگهانی از میان می رفت. جدایی از یاران و دوستان همواره و در همه حال سخت و تلخ است و از این رو «کز سنگ ناله خیزد وقت وداع یاران» ادامه…
۲۳ آبان ۱۳۹۹
سراب باخودی، سودای بی خودی
سروش دباغ

به نام خداوند جان و خرد. خیلی خوشوقتم که در جمع هموطنان عزیز در اوکلند کالیفرنیا حاضرم. قرار است در باب خودشناسی عارفانه با یکدیگر گفتگو کنیم. میکوشم نکاتی را به اختصار عرض کنم. بعد هم پرسش و پاسخی در ادامه…
۲۲ آبان ۱۳۹۹
دغدغههای اجتماعی محمد سعید اردوبادی در «تبریز مه آلود»
سیدجواد رفیعی

در این سالهای سنگی و روزگار سیمانی که سرمای زمستان تا عمق استخوان را می سوزاند و بهارش طراوتی ندارد و در روزهایی که سرها در گریبان رفته و مجال صحبت کوتاه گردیده، فرصتی دست داد تا رمان ترکی « ادامه…
۰۸ آبان ۱۳۹۹
«تکفیر» در اندیشه کلامی و فقهی شیعی
حسن یوسفیاشکوری

درآمد این روزها بار دیگر ماجرای تلخ و فاجعهبار تفسیق و تکفیر در جریان است و این بار گریبان یک عالم و مجتهد شیعی را در حوزه قم گرفته است. هرچند آیتالله سید کمال حیدری با عنوان رسمی «آیت الله ادامه…
۰۶ آبان ۱۳۹۹
سیاست اقتدارگرا و اعدام
علیه اعدام ۱۷ | سعید مدنی

«مجازات اعدام به گناه آدمکشی، به مراتب وحشتناکتر از خود آدمکشی است. کشتهشدن به حکم دادگاه به قدری هولناک است که هیچ تناسبی با کشتهشدن به دست تبهکاران ندارد. آن کسی که مثلاً شب، در جنگل یا به هر کیفیتی ادامه…
۱۹ مهر ۱۳۹۹
«گویی دنیایی نبوده»؛ شرحی بر کوتاهترین نامهی منسوب به امام حسین
یاسر میردامادی

بحث من چهار بخش خواهد داشت*. در بخش اول به اهمیت کوتاهترین نامهی منسوب به امام حسین خواهم پرداخت. در بخش دوم و سوم به شرح کلیدیترین مفاهیم این نامه خواهم پرداخت و در بخش چهارم از آن نتیجه خواهم ادامه…
۰۹ مهر ۱۳۹۹
اربعینِ ایرانیزه
علی ظهیری

«امام حسین(ع)! اگر من چند قدم برای تو پیاده نیایم، زندگیام به چه دردی میخورد؟! نسلهای آینده، از بچههایم میپرسند: اون موقعی که پیادهروی اربعین راه افتاده بود، آیا بابا بزرگ تو هر سال اربعین میرفت؟» بریدهایی از سخنان حجتالاسلام ادامه…
۳۰ شهریور ۱۳۹۹
قرآن و امکانهای گشوده؛ روایتی از پروژه فکری نصر حامد ابوزید
سیدجواد رفیعی

طبق تئوری قرآنی ابوزید، از قرآن بایستی برای معنایابی زندگی استفاده کرد. این همان چیزی است که دیگر روشنفکران دینی و نواندیشان معنوی هم بر آن تاکید دارند
۱۳ شهریور ۱۳۹۹
«کودک را تنها اخلاقی بار بیاور» و یک اسطورهی دیگر
یاسر میردامادی

۱. آموزش مذهبی و منتقداناش تجربههای تلخ منتقدان آموزش مذهبی (هر مذهبی) بی هیچ تردیدی درسآموز است. آنها بر چیزی دست میگذارند که به نظرشان تحمیل و قشریگری گونههایی از آموزش مذهبی میآید. این تجربهها حتی هنگامی که به وضعیت ادامه…
۲۹ مرداد ۱۳۹۹
پدیدارشناسی احزاب بدوی
سعید رضوی فقیه، جواد سلیمانی

ساختار بَدَوی احزاب در ایران معاصر (بخش دوم و پایانی: پدیدارشناسی احزاب بدوی) در بخش نخست از این دوگانه، بیشتر به آن پرداختیم که حزب چیست و چه خصوصیاتی دارد و تفاوت آن با سایر نهادهای مدنی، و نیز کارویژۀ ادامه…
۱۸ مرداد ۱۳۹۹
تأملی در چگونگی و چرایی ظهور و تکامل تشیع تاریخی
حسن یوسفی اشکوری

درآمد اگر بپذیریم که امامت با شکل و شمایل و عرض و طولی که از قرن دوم به بعد در جوامع اسلامی و بیشتر ایرانی شکل گرفته، ناگزیر باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا و چگونه چنین اندیشه ادامه…
۱۴ مرداد ۱۳۹۹
القاب روحانیت و کارکردهای آن به روایتِ شریعتی و دیگران
رحمان لیوانی

عناوین و القاب برساخته آدمیان کارکردهای متفاوت و حتی متضادی در جوامع بشری دارند. در جوامع مدرن و پیشرفته کنونی که حقوق بشر و ارزشهای دموکراتیک در آنها نهادینه شده است استعمال القاب در محاورات روزمره و نیز کنشهای اجتماعی ادامه…
۰۹ مرداد ۱۳۹۹
تکخدایی شدن بشر و گرایش به مردسالاری
سمیرا جمشیدی

با نگاهی اجمالی به تاریخ بشر و خدایان مورد پرستش او می توان دریافت که تک خدایی شدن او و یکتا پرستی اش متاخر است و بشر پیش از تاریخ همواره خدایانی را می پرستیده که بر خلاف خدای ادامه…
۰۱ مرداد ۱۳۹۹
علیه اعدام ۲ | سعید مدنی
خطایی به قدمت تاریخ بشریت

«خطای بزرگی است که شخص آنچنان در قوانین بشری غرق شود که به قوانین الهی بیتوجه بماند. مرگ تنها به خداوند تعلق دارد و آدمیان حق ندارند در این امر مجهول مداخله کنند». ویکتور هوگو خطایی به قدمت تاریخ بشریت ادامه…
۰۸ تیر ۱۳۹۹
سعید رضوی فقیه، جواد سلیمانی
ساختار بَدَوی احزاب در ایران معاصر

بخش نخست: تعریف، ماهیت و کارکردهای حزب نوشتار حاضر که بخش دوم آن به فضل حق سپس تر منتشر خواهد شد نگاهیست اجمالی و گذرا به برخی از مهمترین ویژگیهای ساختاری احزاب بَدَوی با تمرکز بر احزاب ایران امروز. بررسی ادامه…
۰۴ تیر ۱۳۹۹
متافیزیکِ باختری؛ پارادایمهای فهمِ حکمت مشرقی و نسبتِ آن با حکمت خسروانی
حسین مرادی

در آمد: در تاریخ فلسفه در اسلام، پس از تواجه و برخوردِ جدیِ فارابی با فلسفهی یونانی و کوشش به بسطِ آن در جهان اسلام، ابنسینایِ بلخی میآید. ابنسینا در فلسفهی مشاء اسلامی از اهمیتِ بسیاری برخوردار است و لقبِ ادامه…
۲۹ خرداد ۱۳۹۹
اخلاق علیه اخلاق؛ امکان و امتناع نقد اخلاقی اسلامیسم در اندیشه شریعتی
مجتبی مهدوی

آغاز سخن در زمانه یی که اخلاقیات رسمی، اعمال آمرانه هنجارها و “کد-رفتارهای” “احکام” شریعتمحور است، آیا دعوت به اخلاق امری “اخلاقی” است، یا کوششی هر چند ناخواسته برای استمرار روابط هژمونیک اقتصادی- اجتماعی موجود در مناسبات سلطه است؟ طرحی نو ادامه…
۱۵ خرداد ۱۳۹۹
میشود به سراغ «خدا» رفت
پاندمی کرونا و طرح «مسئله شر» در گفتوگو با سروش دباغ

زیتون- طاها پارسا: ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهههاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته ادامه…
۱۵ خرداد ۱۳۹۹
اندیشه دینی، نواندیشان دینی و مشکل دیرپای مساله شرّ
وریا امیری

پدید آورنده نور و آفریننده ظلمت. صانع سلامتی و آفریننده بدی. من یهوه صانع همۀ این چیزها هستم! (عهد عتیق – اشعیا ۴۵:۷) و ما بر دلهایشان پردهها انداختیم تا دیگر آیات ما را فهم نکنند، و گوش آنها را ادامه…
۱۰ خرداد ۱۳۹۹
سید هادی طباطبایی
رومینا-داس؛ و ضرورت یک گذار

دخترکی دیگر قربانیِ شده. پدری غیرت ورزیده و دخترش را سر بریده است. به چه علت؟ که چرا بر سر سفرهی عقد نمینشیند و مَهریه طلب نمیکند و قَبِلتُ بر زبان نمیآوَرَد. روایتها بر سر این ماجرا بسیار است. آنچه ادامه…
۰۵ خرداد ۱۳۹۹
نبود و امتناعِ نقد؛ بحثی در باب شرایط امتناع
حسین مرادی

۱: در این وجیزه کوشش میشود تا نخست تعریفی از نقد به دست داده شود و پس از آن بر شرایطِ امکان یا امتناعِ آن در جوامع اسلامی، مخصوصا افغانستان و ایران و تا حدی به صورت اندک و ادامه…
۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹
انتظاری از «خدا» ندارم
پاندمی کرونا و طرح «مسئله شر» در گفتوگو با حسن یوسفیاشکوری

زیتون- طاها پارسا: ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهههاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته ادامه…
۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
اندیشهی احمد مفتیزاده در نسبت با رواداری و بلوغ روانی از منظر ژان پیاژه
پویا مهرپرور

ژان پیاژه روانشناس شهیر سوئیسی (۱۸۹۶-۱۹۸۰) که وی را به عنوان یکی از ستونهای روانشناسی معاصر و مبدعین تئوری شناختی میشناسند. با تمرکز بر روند تحولی رشد، به تبیین دورهها و مراحل مختلف رشد شناختی انسان پرداخت. پیاژه معتقد بود ادامه…
۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
فساد ساختاری و ناکارآمدی اصلاحات غیر ساختاری در شرایط کنونی ایران
سعید رضوی فقیه، جواد سلیمانی

درآمد: نوشتار حاضر در باب ناکارآمدی راهبرد صرفا انتخابات-محور برای اعمال اصلاحات در ساختارهای سیاسی، اداری و اقتصادی ایران امروز و مبارزه با فساد ساختاری گسترده ای است که آن را فرا گرفته. راهبردی که اصلاحات و اصلاحطلبی را به ادامه…
۰۶ اردیبهشت ۱۳۹۹
غیبت «خدا» ممکن است
پاندمی کرونا و طرح «مسئله شر» در گفتوگو با یاسر میردامادی

زیتون- طاها پارسا: ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهههاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته ادامه…
۰۵ اردیبهشت ۱۳۹۹
بر ما بسی کمان ملامت کشیدهاند
عبدالکریم سروش

به دنبال مصاحبه اخیر صاحب این قلم در باب اپیدمی کرونا و کارکرد دین و خدا ( زیتون.فروردین ۱۳۹۹) چند تن از عالمان و عامیان قدم به میدان نقد و جرح نهادند و در دفاع از ساحت روحانیت و دیانت، ادامه…
۰۱ اردیبهشت ۱۳۹۹
شقالقمری که «ما» را دو شقه کرده است
صالح طباطبایی

مقدمه از دیرباز، آیات نخستین سورۀ قمر دربارۀ شکافتن ماه در میان مفسران و متکلمان اسلامی محل بحث بوده است. جمعی بر این رأی رفتند که این آیات از معجزۀ بزرگی که در زمان پیامبر اسلام به وقوع پیوست سخن ادامه…
۲۹ فروردین ۱۳۹۹
سعید رضوی فقیه، جواد سلیمانی
فساد ساختاری و اصلاحاتِ غیرساختاری

درآمد: نوشتار حاضر و بخش دوم آن، که به فضل حق سپستر منتشر خواهد شد، چند ماه پیش از انتخابات اخیر به نگارش در آمد، اما بنا به دلایلی انتشار عمومی آن را تا پایان برگزاری انتخابات به مصلحت ندانستیم، ادامه…
۲۱ فروردین ۱۳۹۹
چه انتظاری از دین؟
حسن یوسفی اشکوری

طرح موضوع پرسشِ «چه انتظاری از دین» و یا دقیق تر «از دین چه انتظاری می توان داشت؟»، پرسش از کارکرد دین و به عبارت دیگر پرسش از فایده و یا فواید دین برای آدمیزاد است. بالاخره هر پدیده ای ادامه…
۱۱ فروردین ۱۳۹۹
«خدا» وجودی قانونمند است
پاندمی کرونا و طرح «مسئله شر» در گفتوگو با محسن کدیور

زیتون-طاها پارسا: ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهههاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته بود، ادامه…