زیتون- درز کردن تعداد زیادی اسناد محرمانه نشان می‌دهد که چگونه ثروتمندان و صاحبان قدرت با استفاده از پناهگاه‌های مالیاتی ثروت خود را پنهان می‌کنند.

گزارش تکان دهنده بی بی سی امروز منتشر شد، گزارشی مبتنی بر انتشار یازده میلیون سند از شرکت حقوقی پانامایی موساک فونسکا (Mossack Fonseca). این شرکت یکی از محرمانه‌ترین شرکت‌های جهان است. اسناد به بیرون درز کرده، از مجموعه سندهای منتشر شده توسط سایت افشاگر ویکی‌لیکس و همین‌طور مجموعه اسناد ادوارد اسنودن بیشتر است.
این اسناد که به “اوراق پانامایی” مشهور شده، نشان می‌دهد که چگونه این شرکت به مشتریان خود کمک می‌کرده که پولشویی کنند٬ تحریم‌ها را دور بزنند و مالیات نپردازند.
ردپای ۷۲ رهبر فعلی و پیشین کشورهای مختلف در این اسناد دیده می‌شود. از جمله دیکتاتورهایی که به غارت کشورهای خود متهم‌ هستند.
این اسناد را روزنامه آلمانی زوددویچه سایتونگ به دست آورده و آنها را در اختیار “کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی (ICIJ)” قرار داده است.
برنامه پانورامای بی‌بی‌سی و روزنامه گاردین در میان ۱۰۷ رسانه‌ای در ۷۸ کشور جهان هستند که این اسناد را بررسی کرده‌اند، اما بی‌بی‌سی از هویت منبعی که این اسناد را در اختیار گذاشته مطلع نیست.
جرارد رایل٬ رئیس کنسرسیوم روزنامه‌نگاران تحقیقی می‌گوید که این اسناد حاوی فعالیت روزانه شرکت موساک فونسکا در ۴۰ سال گذشته است. او گفت: «گمان می‌کنم با توجه به گستردگی این اسناد٬ لو رفتن آنها احتمالا بزرگ‌ترین ضربه به فعالیت‌های پناهگاه‌های مالیاتی جهان باشد.»
فرارو خبر داد که این اسناد ارتباط میان شرکت‌های سری واقع در پناهگاه‌های مالیاتی با خانواده‌ها و نزدیکان کسانی چون حسنی مبارک و معمر قذافی٬ روسای جمهور پیشین مصر و لیبی و بشار اسد٬ رئیس جمهور فعلی سوریه را نشان می‌دهد.
این اسناد همچنین رد شبکه ای مظنون به پولشویی میلیاردها دلار را نشان می دهد که یک بانک تحریم‌شده روسی آن را اداره می‌کرده و نزدیکان ولادیمیر پوتین٬ رئیس‌جمهور روسیه در آن دخیل بوده اند.

گروه «آی‌سی‌آی‌جی» می‌گوید شبکه‌ای از نزدیکان ولادیمیر پوتین را کشف کرده‌است که در پول‌شویی بیش از دو میلیارد دلار دست دارد. دست‌اندرکاران این گزارش تحقیقی گفته‌اند که از دولت روسیه درخواست کرده‌اند موضع خود را درقبال یافته‌های آنها اعلام کند اما با پاسخ منفی کرملین مواجه شده‌اند. با این همه دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین خبرنگاران را متهم کرد که به دنبال، به گفته او، خدشه‌دار کردن چهره ولادیمیر پوتین، هستند.

در بخش دیگری از این اسناد به شرکت‌هایی با فعالیت‌های مشابه اشاره شده که نخست‌وزیران ایسلند و پاکستان، فرزندان رئیس‌جمهوری آذربایجان، پادشاه عربستان سعودی و برخی دیگر از شخصیت‌های جهانی آنها را اداره می‌کنند.

همین‌طور نام زیگموندور گونلاگسون٬ نخست وزیر ایسلند مطرح است که در اسناد نشان داده می‌شود در بانکی در این کشور منافع اعلام نشده داشته که با کمک مالی دولت از ورشستگی نجات داده شده بود.
بنا بر اسناد، موساک فونسکا حتی مردی را جای شخص دیگری جا زده که تظاهر کند مالک یک میلیون و هشتصد دلار است تا صاحب اصلی بتواند بدون برملا کردن هویتش این پول را از بانک بگیرد.
موساک فونسکا می‌گوید که همیشه برای آنکه مطمئن شود شرکت‌هایی که طرف همکاری اش هستند در پولشویی٬ فرار مالیاتی٬ حمایت مالی تروریسم و سایر اقدام‌های غیرقانونی دست ندارند، بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی عمل کرده است.
این شرکت می‌گوید که کاملا در چارچوب روال تعیین‌شده عمل می‌کرده و از اینکه از خدمات آن سو‌ءاستفاده می‌شده ابراز تاسف کرد.
این شرکت می‌گوید: «۴۰ سال است که موساک فونسکا فارغ از هرگونه نقصی در کشور خودمان و دیگر حوزه‌های فعالیت‌مان مشغول به کار بوده. شرکت ما هرگز متهم به ارتباط با موارد غیرقانونی نبوده است.»
«اگر با فعالیت مشکوک و سوءاستفاده‌ای برخورد کنیم٬ سریعا به نهادهای قانونی گزارش می‌کنیم. همچنین اگر این نهادها با مدارکی دال بر سوءاستفاده احتمالی به ما مراجعه کنند٬ کاملا با آنها همکاری می‌کنیم.»
موساک فونسکا می‌گوید که شرکت‌های مشابه در همه جهان در دسترس هستند و برای بسیاری از موارد قانونی استفاده می‌شوند.

این گزارش تاکنون از سوی چندین مؤسسه خبری به زبان‌های مختلف منتشر شده‌است.