زیتون – محمد خاتمی، رییس جمهوری پیشین ایران، در پیامی به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد انقلاب مشکل اصلی حکومتِ به اصطلاح اسلامی را «گذر از جمهوریت» و «گرایش به نا‌جمهوریت» دانست.
رهبر جریان اصلاحات در ادامه «اشتباه بزرگ نظام حکمرانی» را «جلب رضایت بخش کوچکی از جامعه به قیمت افزایش نارضایتی اکثر جامعه» قلمداد کرد.
خاتمی حکومت را به تمکین به خواست ملت دعوت کرد و ملت را «فراتر از نسل خود و نسل‌هایی که در انقلاب و حتی اصلاحات حضور داشتند» دانست.
به گفته محمد خاتمی «اصلاح خود» هم در ساختار و هم رویکرد و هم رفتار، کم هزینه ترین و پرفایده ترین راه برون رفتن از بحران است.
وی با این وجود تاکید کرد «نشانه ای از تمایل حاکمیت به اصلاح و پرهیز از اشتباهات گذشته و حال مشاهده نمی شود.»
او در ادامه نوشت:«اصلاح طلبی به شیوه و روال تجربه شده اگر نگوییم ممتنع شده است دست کم به صخره ستبر بن بست برخورد کرده است و مردم هم حق دارند از آن مثل خود نظام حاکم نومید شوند.»
