زیتون ـ مهسا محمدی: در روز اول ارایه برنامه‌ گزینه‌های شهرداری تهران، محمدعلی نجفی امید اول این جایگاه، با یک برنامه ۸ ساله به «بهشت» رفت. مشاور فعلی رییس جمهور در حالی که به اعضای شورای شهر اطمینان داد بعد از شهرداری قصد رفتن به پاستور را ندارد به ارائه برنامه‌های خود پرداخت.

آنچه که محمدعلی نجفی برای جلب اعتماد اعضای شورای شهر و مواجهه با دشواری‌های شهرداری بعد از قالیباف با خود آورده بود شامل اقدام‌هایی در جهت کاهش هزینه‌های مدیریت شهری بود.

نجفی در توضیح برنامه‌های خود تاکید کرد که از تعداد ۶۰هزار کارمند شهرداری می‌کاهد و انتشارات و کتابفروشی‌های شهرداری و موسسه همشهری را تعطیل یا بسیار کوچک خواهد کرد و از هزینه ۱۶۰میلیاردی مطالعه و تحقیق در شهرداری نیز کم می‌کند.
گمانه‌زنی‌ها بر سر سوءاستفاده شهردار سابق تهران از امکانات شهرداری در کاندیداتوری‌‌اش در دو دوره ریاست جمهوری و استفاده از روزنامه پرتیراژ شهرداری در این جهت و ابهام‌های مطرح شده درباره استخدام‌های بی‌حساب افراد غیرکارشناس در بخش‎های مختلف٬ (در آخرین مورد در مترو تهران) از انتقادهایی بود که در طی این سال‌ها همواره متوجه باقر قالیباف بود.
حال به نظر می‌رسد که نجفی برای نشان دادن فاصله‌گذاری خود با شهردار سابق در برنامه خود بر حل این مسایل تاکید کرده است.
نجفی در این برنامه همچنین گفت که برای مبارزه با فساد روی پاک‌بودن کارنامه مالی‌اش حساب باز کرده و ۵۰۰ بازرس مخفی به کار می‌گیرد و هرچه بیش‌تر مسایل مالی شهرداری را الکترونیکی می‌کند. پرونده‌های پرتعداد فساد مالی از جمله پرونده موسوم به «املاک نجومی» در دوران شهرداری قالیباف٬ ضرورت پاکدستی را به شاخص اصلی انتخاب شهردار بعدی بدل کرد.
نجفی که از دولت و مشاوره رییس جمهور احتمالا به شهرداری می‌رود، روی خوب بودن روابط خود با دولت حساب کرده است و می‌خواهد بحران بیش‌ از ۴۵۰۰میلیارد تومان بدهکاری شهرداری به دولت را از طریق این روابط حسنه حل کند.

نجفی در همین راستا وعده داده برای حل آسیب‌های اجتماعی مثل وضع دروازه‌غار از دولت اختیار تام بگیرد.

در حوزه شهری نیز او مدعی است که می‌تواند مراکز اداری را از مراکز مسکونی جدا کند تا از مشکل ترافیک بکاهد و احتمالا اعطای مجوزهای تجاری مخرب محیط‌زیست را کاهش دهد و همچنین از معاونان و مدیران زن در اداره شهرداری تهران بهره ببرد.
نجفی هنگام ارائه برنامه خود علاوه بر تاکید به اینکه برخلاف شهردارهای قبلی تهران قصدی برای رییس‌جمهور شدن ندارد گفت پس‌از ۴سال هم بازنشسته خواهد شد.

سهم زنان از شهرداری

حضور الهه کولایی استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه تهران و از نمایندگان دوره ششم مجلس شورای اسلامی در جمع کاندیداهای نهایی شهرداری تهران در واقع ‌نشانه‌ای از تلاش زنان برای تصدی پست‌های مدیریتی کلان است. کاندیداتوری کولایی برای این پست البته با انتقادهایی هم همراه بوده است که مهم‌ترین آن فقدان تجربه در زمینه مدیریت شهری است٬ با این وجود او مصر است که خود را در معرض رای اعضای شورا قرار دهد.

کولایی در جلسه استماع برنامه‌ نامزدهای شهرداری هم تاکید کرد که آمده است در این رقابت بماند و قصد کناره‌گیری ندارد. او البته تصویری ناامید کننده از وضعیت تهران ارائه داد و حتی گفت که به دانشجویانش توصیه کرده تهران نمانند چرا که این شهر جای زندگی نیست.

کولایی در برنامه‌های خود بر اهمیت همکاری دولت و شهرداری انگشت تاکید گذاشت و مسائلی مانند توجه به محیط زیست و بحران آب را برجسته کرد. در برنامه‌های ارائه شده توسط این استاد دانشگاه تهران همچنین بر موضوع عدالت در دستیابی به منابع عمومی تاکید شده و آمده است که باید حریم شهر تهران بررسی شود و نوعی عدالت میان مناطق مختلف شهر شکل بگیرد.

علیرغم آن که کولایی خود را یک نامزد جدی برای پست شهرداری معرفی کرده است اما اکنون مجموعه برداشت‌ها این است که نجفی شانس اصلی و گزینه نهایی شهرداری تهران خواهد بود.

شیوه غربال کاندیداها

با شروع کار شورای پنجم و از پس کشمکش‌های فراوان در اواخر تیرماه سال‌ جاری٬ نام ۷ نفر به عنوان گزینه‌های نهایی شهرداری تهران بیرون آمد. در میان ۲۴ نامزد ابتدایی، محمدعلی نجفی با ۲۱ رای، حسین مرعشی با ۲۰ رای، الهه کولایی با ۱۶ رای، محمدعلی افشانی با ۱۴ رای، حبیب‌الله بیطرف با ۱۲ رای، محمد شریعتمداری با ۱۱ رای و محسن مهرعلیزاده با ۹ رای به عنوان گزینه‌های نهایی مشخص شدند٬ این هفت نفر اما در طی مسیر ریزش کردند.

هنوز چند روز از ارائه لیست ۷ نفره نگذشته بود که حبیب الله بیطرف، نفر پنجم این لیست طی پیامی اعلام کرد هیچگاه آمادگی خود را برای سمت شهرداری تهران اعلام نکرده بود و انصراف داد.
اول مرداد نیز محمد شریعتمداری، معاون اجرایی رییس جمهور از نامزدی منصب شهرداری تهران انصراف داد و گفت که پیش از این هم اعلام کرده بود ترجیح می‎دهد در ۴ سال آینده در دولت بماند. با این حال به نظر می‌رسد که بعضی از اعضای شورای شهر بدون اطلاع او٬ رییس ستاد انتخاباتی روحانی را در لیست قرار دادند.
هنوز از استعفای شریعتمداری زمان زیادی نگذشته بود که خبر انصراف حسین مرعشی، نفر دوم لیست و رقیب اصلی نجفی، به نفع وی، مخابره شد اما خیلی زود این خبر توسط خود مرعشی تکذیب شد. با این وجود در همان زمان غلامحسین کرباسچی در گفت‌وگو با ایسنا ضمن رد خبر انصراف حسین مرعشی از شهرداری تهران، گفت که وی در مجموع بنای رقابت با آقای نجفی را ندارد و اگر نجفی نهایتا در دولت دوازدهم یا جای دیگر مشغول شود و تصمیم شورای شهر نیز انتخاب وی باشد، مرعشی کنار خواهد‌رفت.
در آخرین حلقه از این سلسله انصراف‌ها روز چهارشنبه (۱۸ مرداد ماه)، محمدعلی افشانی هم در اعتراض به یک مرحله‌ای شدن روند انتخابات از کاندیداتوری شهرداری تهران استعفا داد و به این ترتیب عملا ۴ نفر در میدان رقابت باقی ماندند. بر اساس برنامه‌ای که مرتضی الویری، عضو شورای پنجم حدود یک ماه و نیم پیش درباره روند انتخاب شهردار اعلام کرده بود نامزدها تا ۲۰ مرداد ماه فرصت دارند برنامه و کادر پیشنهادی خود را ارائه دهند.

بعد از ارائه برنامه از سوی سایر کاندیداهای بالاخره شورای شهر اصلاح‌طلب پنجم در پایان این ماراتن تصمیم خواهد گرفت که بار «دشوار» شهرداری تهران را بر دوش چه کسی بگذارد. کسی که حالا دیگر حتی به تعبیر حامیان دیروز قالیباف هم شهری بحران‌زده و«سوخته» را تحویل خواهد گرفت.