عبدالکریم سروش

مروری بر نقد دکتر کدیور بر مقوله‌ «دین و قدرت»

آقای دکتر محسن کدیور، نقدی دنباله‌دار بر مقوله «دین و قدرت» این‌جانب آغازیده‌اند که تاکنون یک بخش آن منتشر شده است. ملاحظاتی بر این نقد دارم که به کوتاهی می‌نویسم تا طریق تفاهم گشوده‌تر گردد: یکم ـ نقد ایشان با

بر ما بسی کمان ملامت کشیده‌اند

به دنبال مصاحبه اخیر صاحب این قلم در باب اپیدمی کرونا و کارکرد دین و خدا ( زیتون.فروردین ۱۳۹۹) چند تن از عالمان و عامیان قدم به میدان نقد و جرح نهادند و در دفاع از ساحت روحانیت و دیانت،

«خدا» به هر دردی نمی‌خورد

زیتون- طاهاپارسا: ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهه‌هاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته بود، در

خمینی و شاه را در ماه و چاه نبینیم

زیتون-«در گرماگرم انقلاب عده‌ای چنان مفتون آقای خمینی شده بودند که او را در ماه می‌دیدند و اکنون عده‌ای دچار توهمی ‌شده‌اند که می‌خواهند او را در چاه ببیند، در حالی که خمینی و شاه را نه در چاه‌ و

در چهلمین سالِ یک انقلاب بهمنی، شاه یا خمینی؟

زیتون– در روزهای اخیر، سخنرانی عبدالکریم سروش در منلوپارک کالیفرنیا، واکنش‌ها و انتقادهای بسیاری را برانگیخته که ناظر به بخش‌هایی از این سخنرانی بود. متن پیش‌ رو، خلاصه‌ای از این سخنرانی است که از سوی عبدالکریم سروش برای انتشار در

دستی از «غرب» برون آید و کاری بکند؟

فاجعه دخالت آمریکا در عراق، خفتگان تاریخ را بیدار کرد تا دل به دخالت و حمایت اجنبی نبندند. نه از آمریکا پذیرفته است که آن تجربه تلخ را تکرار کند و نه ایرانیان چندان بی‌خردند که نجات خود را در تکرار چنان فاجعه‌های خونبار بجویند. ادعای همدلی و همدردی با ایرانیان، با تهدید و تحریم سازگاری ندارد. ایران را رها کنید تا رها شود…

زبان رؤیا، زبان حال

پیشگفتار: دوست مشفق و قرآن پژوه محترم، جناب آقای مهندس عبدالعلی بازرگان، طال عمره و دام فضله، بر سخنان اخیر من در بی‌بی‌سی فارسی در باب قرآن، خرده گرفته‌اند و با استفاده از آیات قرآن  کوشیده‌اند تا سستی و نادرستی

خطی زشت است که به آب زر نبشته است

یکم: چنین می‌نماید که از دکتر رضا داوری اردکانی، دعوتی به عمل آمده است تا در «نشست علم دینی» شرکت کند و داوری عذر آورده است که نه خود بدان‌جا می رود، نه کسی را می‌تواند بفرستد، چرا که «این

احمد و محمود و محمّد: نگهبانان تبعیض و تعدّی

اصل اصیل و قاعده زرّین اخلاق که مقبول کافر و مسلمان است، می‌آموزد که آنچه بر خود نمی‌پسندی، بر دیگران مپسند. آیا احمد و محمّد و محمود (که فقط نامی از پیامبر مکرّم بر خود دارند و از خوی او نابرخوردارند) می‌پسندند که در جامعه‌ای چون هند که مسلمانان کم‌شمارتر از هندوان‌اند، هندوان را تفوّق بخشند و مسلمانان را از حقوق شهروندی محروم کنند و بر مناصب دولتی نگمارند؟

سلامت رجایی و سرطان استبداد

تولد علیرضا خجسته، کسالتش اندوهبار ولی شجاعتش دلیری‌زاست و فقط کسانی که از چنین شجاعتی برخوردارند حق دارند پا در راه مبارزه آزادی‌بخش بگذارند. اورا باید ستود چون پنجه در پنجه گرگان افکند تا حق به غارت رفته خلق را

رویاروی «رویا» | ۳

در ادامه سلسله گفت‌وگوهایی پیرامون «رویاهای رسولانه» به انتقادات آقای حسن انصاری به این نظریه می‌پردازیم

رویاروی «رویا» – ۲

در این بخش انتقادات محسن کدیور به فرضیه «رویاهای رسولانه» را با عبدالکریم سروش در میان گذاشته ایم

رویاروی «رویا»

زیتون–افسانه فرامرزی: سال گذشته، در حالی که سه سال از انتشار  سلسله مقالات «محمد(ص) راوی رویاهای رسولانه» در سایت «جرس» گذشته بود، گفت‌و‌گوی تلویزیونی عبدالکریم سروش با عبدالعلی بازرگان در برنامه‌ی «پرگار»، فرضیه «رویاهای رسولانه» را به تمامی به عرصه‌ی عمومی

رفیقانم سفر کردند هر یاری به اقصایی…

شریعتمداری اجازه گرفت که سؤالی را با آیت‌‌الله در میان بگذارد. آن‌گاه با احترام و اختصار تمام گفت: شما که مصدّق را نامسلمان خوانده‌اید، آیا اطلاعاتی به محضر شریف مستطاب حضرت‌عالی رسیده است؟ آقای خمینی تأمّلی کرد و سر برداشت و گفت: بلی، اطلاعات بسیار! ا

به کجای این شب تیره بیاویزم قبای ژنده خود را

‎استاد محترم جناب آقای محمد مجتهد شبستری را اخیرا از ایراد چند سخنرانی منع کرده اند، بدین بهانه که وی با طرح مسائل «شبهه‌ناک» ایمان جوانان را بر می‌آشوبد و لذا بهتر است که سخنان‌اش در محضر یک رقیب و

هین بگو که بخت من پیروز شد

این نوزاد نوپدید، نه فرقه‌ی تازه‌ای‌ست، نه شریعت و دیانتی نوین! نه پیامبر دارد، نه کتاب؛ نه مرید دارد، نه مراد! نه حزب است، نه حکومت؛ نه مرجع دارد، نه رهبر؛ نه مؤمن دارد، نه کافر! بسی فروتن‌تر از اینهاست. مدرسه‌ای‌ست فکری و روشنفکری که ابوابی تازه را در دین‌شناسی و دین‌ورزی (نظراً و عملاً) برای دین‌داران می گشاید و راهی نوین در فهم و سلوک دین‌دارانه و مسلمانانه در دنیای سکولار مدرن نشان می‌دهد.

شبی در کنار آفتاب، شرح غزلی از مولانا

مولانا در بیان این است که معشوق ما از ما بیرون نیست .معشوق ما در درون خود ماست .یک معشوق بیرونی که بیاید و از ما دل ببرد در بیرون وجود ندارد . ما دلمان را خودمان برده ایم . ما دلباخته ی خویشتنیم . هم دلبریم هم دلداریم هم دلباخته ایم هم عاشقیم هم معشوقیم

رؤیا در مقامِ متن

زیتون-هانا شهیدی: سه سال و چند ماه پیش، عبدالکریم سروش با انتشار مقاله‌ای در سایت «جرس» با عنوان «محمد (ص)؛ راوی رؤیاهای رسولانه» نظریه‌ای را در خصوص مکانیزم نزول وحی مطرح کرد. بر اساس این نظریه، «زبانِ قرآن، زبانِ خواب

گذر از گردنه

یکی از نواندیشان دینی (آقای اکبر گنجی) نقدی مفصل بر نظریه «رؤیاهای رسولانه» دکتر عبدالکریم سروش سامان داد و در ادامه آن به معرفی و ارزیابی طرح بلندمدتی پرداخت که گمان می‌کرد طرح نظریه «رؤیاهای رسولانه» تنها گامی در جهت زمینه‌سازی تحقق آن طرح بلندمدت است. طرح این موضوع واکنش‌هایی را علیه نویسنده پدید آورد که فضای داوری را غبارآلود ساخت و …

آرش نراقی و مغالطه «نمدمالی»

نقل است که وقتی خواجه نصیرالدین طوسی، همراه با سپاه مغول به فرماندهی هلاکوخان، وارد بغداد شدند و می‌خواستند آخرین خلیفه عباسی را بکشند، خواجه نصیر که عالمی دینی و فلسفه دان بود، دستور داد خلیفه را درون یک نمد

نگاهی انتقادی به نظریه «رؤیاهای رسولانه» از منظر پدیدار‌شناختی و هرمنوتیکی

مقدمه: بیش از سه سال است که از انتشار مقاله «محمّد (ص): راوی رؤیاهای رسولانه» نوشته بسیار مناقشه-برانگیز استاد بزرگوارم، دکتر عبدالکریم سروش می‌گذرد. در این سال‌ها تعداد کثیری از دانشجویان و دوستانم از بنده نیز خواستند وارد مباحثه پیرامون

نقدی دوباره بر «رؤیاهای رسولانه»

پیرو گفتگو با آقای دکتر عبدالکریم سروش در برنامه تلویزیونی پرگار، رسانه «بی‌بی‌سی»، پیرامون نظریه ایشان «رؤیاهای رسولانه»، و نقد بعدی مکتوب این قلم (ده نکته در نقد نظریه «رویاهای رسولانه»)، نوشته‌ای تحت عنوان:«زهی مراتبخوابی که به ز بیداری است» مشتمل

ده نکته در نقد نظریه «رویاهای رسولانه»

از آن‌جایی که مسوولان برنامه تلویزیونی «پرگار» خواسته‌اند اگر نقطه‌نظر یا سخن دیگری در ارتباط با گفت‌وگوی تلویزیونی با جناب دکتر سروش باشد؛ در اختیار کاربران گرامی قرار داده شود، نکات اجمالی زیر را اضافه می‌کنم. با تصریح به علاقه