خواندنی‌ها

نهضت قانون‌ اساسی‌نویسی

یکی از مفاهیم مهم در دوره مشروطه، کنستیتیون (constitution)‌ بود که می‌توان از آن مفهوم قانون‌اساسی‌گرایی را هم برداشت کرد. این در حالی‌ است که قانون اساسی منظور مشروطه‌خواهان نبود و آن‌ها قانون‌گرایی را مطالبه کرده بودند و از این

طرح «خاورمیانه بزرگ» به‌ ثمر نشسته است

عبارت «خاورمیانه بزرگ» برای اولین‌بار در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۲ از سوی کولین پاول، وزیر خارجه آمریکا، در بنیاد هریتج مطرح شد. هدف اولیه این ایده که متعاقبا طرح کلی آن توسط بنیاد اینترپرایز تهیه و تدوین شد، «دموکراسی در سراسر

چگونه جهان را از رویاهای مرگبار حفظ کنیم؟  

لحظه‌ای تصور کنید رویای عظمت و جبروت پوتین به حقیقت می‌پیوست. فرض کنید آزاد بود همه‌ی مناطق اوکراین را که اکنون تحت کنترل ارتش روسیه است، حفظ کند. اگر هنگامی که این قلمروی اشغال‌شده و مردم وحشتزده‌اش را به روسیه‌ی

۲۳ خرداد ۱۳۸۸ به روایت عبدالله رمضان‌زاده

روز شنبه بیست و سوم خرداد هشتادوهشت از صبح تا حدود ساعت ۶ بعد از ظهر در منزل ماندم و اخبار انتخابات را پیگیری می‌کردم و به تلفن‌های مکرر راجع به خبر روزنامه ایران مبنی بر بازداشت من و تاج‌زاده

ایران؛ جامعه‌ی در تعلیق

مهم‌ترین ویژگی جامعۀ ایران در تاریخ معاصر چیست؟ ایران معاصر را می‌­توان دست کم با سه ویژگی توضیح داد. نخست، «طرح ناتمام» بوده و هست. دویست سال است در تب وتاب تجددِ تمّدنی هستیم ولی هنوز ایران یک پروژۀ ناتمام

شرّ ابتذال 

«ابتذال شر»: این اصطلاح مدتی است که بر سر زبان‌ها افتاده است، بی آنکه معنا و مقصود آن در نوشته‌هایی توضیح کافی یافته باشد. به نظر می‌رسد گروه شاخصی از به کار برندگان آن مبتلا به ابتذال شر را کسی

خرید و فروش جنبش‌های اجتماعی

جنبش‌ها از طریق مقاومت در برابر تفسیرهای هژمونیک از نحوه سازماندهی جامعه و سیاست‌ها و قوانین غیرعادلانه یا بی‌توجه به پیامدهایی که بر این جامعه تحمیل شده، بوجود آمده‌اند. این جنبش‌ها تنها از طریق ترغیب و اقناع کارآمد هستند؛ آن‌ها

این اجراهای لعنتی

بعد از همراهی با کنش‌هایی برای جلوگیری از یک اعدام و در پی آن ۵ روز بستری شدن در بیمارستان، عصر ۴ خرداد به زندان برگردانده شدم. از قضای روزگار، سحرگاه همان روز قرار بود ۱۱ اعدام در زندان رجایی‌شهر

رضا پهلوی؛ توهم رهبری و رهبری عوامانه

در تنگنای سیاسی و اقتصادی ایران کنونی هر جرقه ای آتش اعتراض مردمی خشمگین را رقم می‌زند. اما حقیقتا چشم انداز تغییر و افق و چشم انداز بهبود و یا امید اکتی نجات بخش در کوتاه مدت وجود ندارد. بلکه

هنر شگفت ویرانی‌سازی‌

ویرانی سازی اتفاق حیرت انگیزی است که از دست ما برآمده است. آنهم در آبادان، که سال‌هاست مردمانش در انتظار آبادانی‌اند. آنجا به جای ساختن ویرانی‌ها، ویرانی ساخته‌اند. بنایی که فروریخت، از همان روز نخست ویرانه ساخته شد. ویرانی اخلاق،

قتل میترا استاد پس‌زمینه سیاسی‌امنیتی دارد 

مرجان لقایی- هفت خرداد سال ۹۸ وقتی همه ما یک زندگی عادی را شروع می‌کردیم محمدعلی نجفی، نخبه دانشگاه ام‌آی‌تی آمریکا، همرزم شهید چمران، وزیر علوم، وزیر آموزش و پرورش، معاون رئیس‌جمهور در دوره‌های مختلف و در آخرین سمت شهردار پایتخت

چند سطری به احترام سیدمحمدخاتمی

دوم خرداد ۱۳۷۶ را باید یکی از روزهای تاریخی و در حقیقت یوم الله در ایران دانست. بسیاری از جمله من که در آن روز نشریه صبح را منتشر می کردم از این رویداد شوکه شدند و بلکه ترسیدند. اینان

فرهاد میثمی؛ یک استثناء

اعتراف می‎کنم که خودم هم اگر فرهاد میثمی را نمی‎شناختم باورش برایم سخت بود؛ اینکه یک نفر برای نجات جان انسانی که تقریباً نمی‎شناسدش، اعتصاب غذا کرده و گفته تا شنیدن خبر توقف اجرای حکم اعدامش، ازین راه باز نمی‎گردد.

آیا همه‌ی نظرات قابل احترام‌اند؟ 

هرچند کلیشه‌ای و تکراری، اما همچنان پرکاربرد و گاه جنجالی است؛ می‌گویند «همه نظرات محترم هستند» و یا «باید به همه نظرات احترام گذاشت». حجم گسترده‌ی کاربرد این تعابیر شاید وجود یک سرمنشاء قابل اتکا برایشان را بدیهی جلوه دهد،

چرا خدا ما را فراموش کرده است؟

«غیبت خدا»، «خسوف خدا» و تعابیری از این دست، همواره در مباحث الهیات مطرح بوده‌ است. در مصائب جمعی بزرگ، مانند ماجرای هولوکاست، که عده زیادی کمونیست، یهودی، معلول، کولی و… به کوره آدم‌سوزی فرستاده شدند، بحث غیبت خدا به‌شدت

چیستی شب قدر

«قدر» در معنی لغوی ازجمله یعنی: ارزش، بها، قدر و شأن و بزرگی، ارج و قیمت، بر بهای چیزی افزودن، نصیب و قسمت، سرنوشت، تقدیر و مقدرکردن. پیوند دادن شبهای قدر با ماه رمضان در اسلام نشان می‌دهد که ارزش

ایمان، ذهن و ذکر (۸) | گفتاری از محمد جواد اکبرین

زیتون– «ایمان، ذهن و ذکر» عنوان سلسله گفتارهای روزانه‌ای است از محمدجواد اکبرین، دین‌پژوه،که هم‌زمان با کانال تلگرامی نویسنده در زیتون نیز منتشر می‌شوند. این نواندیش دینی در این سلسله گفتارهای صوتی در نیمه‌دوم ماه رمضان می‌کوشد مواجهه‌‌ای نو با

مناجات‌نامه قدر در سیاره رنج

‍ تو‌ را خدا می‌خوانند و مرا انسان. چه کسی تو را و مرا بدین نام خواند؟ نمی‌دانم. شاید همو که دوست‌تر می‌داشت میانِ ‌ما، نه سخن از «من و تو»که سخن از «من و او »باشد. «او» تو‌ باشی

آنکارا چگونه روسیه و غرب را خشنود نگه می‌‌دارد؟ 

نزدیک به دو ماه پس از آغاز جنگ اوکراین، به نظر می‌رسد که روابط ترکیه و این کشور هرگز تا این حد مستحکم نبوده است؛ آنهم در حالی که سیاست ایجاد توازن میان متخاصمین، همچنان با دقت از سوی دولت

نامه اعتراضی عالیه مطلب‌زاده به رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی

ریاست قوه قضائیهجناب آقای غلامحسین محسنی اژه ای سلاماین‌جانب عالیه مطلب‌زاده زندانی سیاسی محبوس در زندان زنان قرچک ورامین در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۰ برای دومین بار به کرونا مبتلا شده و به همین دلیل به مرخصی استعلاجی رفتم. لازم

ایمان، ذهن و ذکر (۳) | گفتاری از محمد جواد اکبرین

زیتون– «ایمان، ذهن و ذکر» عنوان سلسله گفتارهای روزانه‌ای است از محمدجواد اکبرین، دین‌پژوه،که هم‌زمان با کانال تلگرامی نویسنده در زیتون نیز منتشر می‌شوند. این نواندیش دینی در این سلسله گفتارهای صوتی در نیمه‌دوم ماه رمضان می‌کوشد مواجهه‌‌ای نو با

ایمان، ذهن و ذکر (۲) | گفتاری از محمد جواد اکبرین

زیتون– «ایمان، ذهن و ذکر» عنوان سلسله گفتارهای روزانه‌ای است از محمدجواد اکبرین، دین‌پژوه،که هم‌زمان با کانال تلگرامی نویسنده در زیتون نیز منتشر می‌شوند. این نواندیش دینی در این سلسله گفتارهای صوتی در نیمه‌دوم ماه رمضان می‌کوشد مواجهه‌‌ای نو با

نیمه غایب مصدق

دکتر ناصر تکمیل‌همایون تمایل چندانی ندارد که درباره مسائل سیاسی و وقایعی که در اوایل انقلاب تجربه کرده است، سخنی بگوید. او دوست دارد بیش از هر چیز درباره کتابش به گفت‌وگو بنشیند. کتابی که حاصل سال‌ها زحمت و پژوهش

جهانی که به کلی دگرگون می‌شود

روزی که تهاجم روسیه به اوکراین شروع شد، همه آنهایی که با انگیزه‌های متفاوت به دنبال توقف پروژه تقریباً تکمیل‌شده نورد استریم ۲ برای واردات گاز از روسیه به آلمان (و به اروپا) بودند، به هدف رسیدند و این پروژه‌

تا گروگان بعدی

شش سال پیش در ۲۱ تیرماه ۱۳۹۴، هنگامی که سرنوشت مذاکرات وین مثل همین روزها در تردید بود محسن رضایی، دبیر وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامه‌ای تلویزیونی ایده‌ای را مطرح کرد که در آن «حداقل ۱۰۰۰ آمریکایی را

فرانسیس فوکویاما: پوتین جان سالم به در نخواهد برد

من این را از اسکوپیه، مقدونیه شمالی می‌نویسم، در اینجا تلاش خواهم کرد چند پیش‌بینی در باب جنگ ‌اوکراین کنم. ۱. روسیه به سمت شکست آشکار در اوکراین پیش می رود. برنامه ریزی روسیه بر اساس این فرض ناقص مبنی

زیتون دانشجو| دفع حداکثری

زیتون: رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در نشست پایان سال با روسای دانشکده‌ها از اعلام آمادگی این دانشگاه برای جذب نخبگان خبر داد. البته ایشان در شرایطی از جذب صحبت می‌کند که گویی اطلاعی از اخراج‌های پی در پی

وحی و رؤیا هر دو یک تن بوده‌اند 

توضیح: آن‌چه در ادامه می‌آید ابیاتی از منظومه‌ی در دست انتشار «جرس‌جنبانان اصلاح» سروده‌ی عبدالکریم سروش است که  به‌مناسبت بعثت پیامبر اسلام برای انتشار در اختیار زیتون قرار گرفته است. *** گرچه گفتِ آن عزیزان حجّت است لیک قرآن سمع

پوتین در باتلاق جنگ اوکراین

چه آمریکا و ناتو پوتین را تحریک به حمله نظامی به اکراین کرده باشند و چه پوتین برای توسعه اقتدار روسیه و دور کردن ناتو از مرزهای خود، دست به اشغال اکراین زده باشد، حالا با گذشت ده روز از

پرسش از پیام‌بری؛ در عصر هوش مصنوعی*

۱. مقدمه در مخیله‌ی مسلمانی، بعثت پیامبر اسلام به معنای روزی است که محمد ابن عبدالله، که درود خداوند بر او باد، در حجاز از سوی خداوند با دریافت نخستین آیات وحی به پیامبری برگزیده شد. این رخداد محوری در