عبدالعلی بازرگان

اسلام؛ جنگ و صلح

زیتون: در روز ۲۱ سپتامبر، روز جهانی صلح، زیتون در کلاب هاوس اتاقی با عنوان «اسلام؛ جنگ و صلح» برگزار کرد. این اتاق با حضور سه سخنران اصلی؛ شیرین عبادی، حسن یوسفی اشکوری و عبدالعلی بازرگان برگزار شد و  بیش

از ماست که بر ماست!

‌جنگل‌های آمازون و بسیاری دیگر را که تولید‌کننده اکسیژن و ریه زمین بود بریدیم و صرف توسعه صنایع و ساختمان‌ها و مزارع خود کردیم و با نابود کردن صدها گونه گیاهی و حیوانی ریه‌های خود را در معرض عکس‌العمل طبیعت

دین دولتی و دیو دادگستری

این روزها عکس تکان دهنده جوانی که به جرم شراب‌خواری با طناب به تنه درختی بسته‌ شده و مأموری سر و صورت پوشیده در ملأ عام جلادوار بر او تازیانه می‌زند، درشبکه‌های مجازی منتشر می‌گردد. برحسب گزارش خبرگزاری ایسنا این

قرآن؛ کلام الهی یا سخن پیامبر؟

سخنان اخیر جناب دکتر سروش در برنامه ۳.۵۹ دقیقه‌ای بی‌بی‌سی فارسی، در راستای همان نظریات جدید و بیانی دیگر از سخنان سابق ایشان است که چون در رسانه‌ای با مستمعین میلیونی پخش شده، مخاطبین میلیونی هم یافته و این قلم، همچون دیگران، به خود حق می‌دهد به چند نکته از تعارضاتی که چنین سخنانی با متن قرآن پیدا می‌کند در بندهای زیراشاره نماید:

پاس‌داشت میراث سرمایه‌های ملی

گفته شده است که ما «ملت زنده کش مرده‌پرستی هستیم» و ضرورت دارد در «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» تامل کنیم. شک نیست غلو و گزافه‌گویی در باره درگذشتگان کاری بی‌حاصل است، اما آباد نگه‌داشتن مزرعه و خرمنی که گذشتگان احداث کردند و بهره بردن از محصول تجربه و تداوم تولیدات آنها شرط دوام و بقای یک ملت است.

چهار مردان!

جمعه بیست و نهم‌ دی‌ماه، بیست و سومین سال‌گرد درگذشت مرحوم مهندس مهدی بازرگان است. رسم چنین است که در این مناسبت‌ها ذکر خیر و خاطره‌ای از درگذشتگان و تجدید توجه و تأثری از فقدان‌شان می‌شود. خواستم چند سطری به

چرا مریم میرزاخانی؟

وقتی آرتور اش (Arthor Robert Ashe)  تنیس‌باز برجسته آمریکایی و قهرمان سه دوره مسابقات بزرگ جهانی، بر اثر تزریق خون آلوده به ایدز مبتلا شد و روزهای پایانی عمر خود را می‌گذراند، در میان سیل نامه‌های مهرآمیزی که از سوی

سیر تحوّل سخن با فناوری ارتباطی؛ به مناسبت رمضان و ریاضتِ زبان

در گذشته که مخاطبان یکدیگر را می‌دیدند و می‌شناختند، کم و بیش شرم و حیایی از زشت‌گویی در گفتار و توهین وجود داشت، در نوشتار نیز، اگر نویسنده معلوم بود، این مرزها نیز اغلب رعایت می‌شد، اما امروز کامنت‌هایی که در شبکه‌های اینترنتی علیه مخالفین سیاسی، بازیگران سینما، ورزشکاران و… گذاشته می‌شود، بعضاً در هرزه‌درایی حیرت آورند…

به مناسبت درگذشت «فرشته بازرگان»

خبر درگذشت شادروان بانو «فرشته بازرگان» موجب تأسف و تأثر گردید. این بانوی فرهیخته که در کنار پدری چون مهندس مهدی بازرگان و مادری چون ملک طباطبایی (بازرگان) رشد کرده و بالیده بود و در متن خانواده سببی‌اش دکتر حسین بنی اسدی و فرزندان، عمری را به دانش و تربیت و امور فرهنگی و خیر عمومی گذرانده بود، از چهره های درخشان خانواده بازرگان-بنی اسدی به شمار می‌رفت.درگذشت این بانوی دین‌ورز و با فضیلت را به مادر صبور و ارجمندشان، همسر گرامی، فرزندان، برادران و خواهران و همه‌ی خانواده‌های وابسته صمیمانه تسلیت و تعزیت می‌گوییم. به دوست و همکارمان جناب مهندس عبدالعلی بازرگان نیز تسلیت ویژه داریم.

تجربه نبوی و نگاه علمی

همان‌طور که می‌دانید، برخی از دین شناسان و متکلمان غربی و نیز بعضی اسلام‌شناسان ایرانی و عرب، کتاب‌های دینی و به‌طور مشخص قرآن را محصول تجربه نبوی می‌دانند، دیدگاه شما در روایت پیامبر از تجربیات خود چگونه است؟ اگر منظور

نقشی نیمه‌تمام در بازگشتی نیمه‌راه!

توبه سیاسی، تابع گذشته سیاست‌مدار است و بهایی که باید پرداخته شود، هزینه خساراتی است که در آن نقش داشته. منتظری که در تصویب تز ولایت فقیه، هرچند با موکول کردن آن به رضایت و نقش مردم، در مجلس نخست انقلاب نقشی کلیدی داشت، بهای آن را صادقانه و پر و پیمان داد. اما هاشمی که پله‌پله از نردبان قدرت پایین رانده شده بود و با دست می‌کوشید آن را هم‌چنان برای جبران مافات و شاید خدمتی به مردم یا مرام خود نگه دارد، سیاست‌مدار بود و اهل کج‌دار و مریز. او گویی به نقش خود در ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، که به شهادت و جراحت حدود یک میلیون انسان منجر شد و به مشارکت یا سکوتش در سرکوب یا سر به نیست‌کردن ده‌ها هزار مخالف سیاسی و متلاشی و آواره‌کردن یک ملت به خوبی آگاه نبود!… ادامه…

کریسمس و مسلمانان؟

میلاد عیسى مسیح(ع) پیامبر پاک خدا را که مورد احترام بشریت است، به همه انسان‌ها، به خصوص پیروان آن پیامبر و به ویژه هم‌وطنان عزیزمسیحى تبریک و تهنیت می‌گوئیم و پیروى راستین از تعالیم توحیدى آن اسوه ایمان و اخلاص

تقارن سه جشن

سه روز مهم و شادی بخش برای سه شریعت ابراهیمی مقارن هم قرار گرفته است؛ میلاد پیامبر مکرم اسلام ( ۱۷ ربیع‌الاول و۱۷ دسامبر)، عید هانوکای یهودیان (۲۴ دسامبر) و تولد عیسی مسیح- کریسمس- (۲۵ دسامبر). بهترین موقعیت برای تبریک

حکم دادگاه ویژه بلخ برای احمد منتظری

روزی که احمد منتظری با شجاعتی میراث برده از پدر خداترس و با وجدان خود، نوار مذاکرات آن آزاد‌مرد با هیئت مرگ در سال ۱۳۶۷ و هشدا‌رهای بی‌پروایش به آمر و عاملین آن کشتار جمعی را منتشر کرد، به‌خوبی می‌دانست

مردم منتظر توبه نصوح مرتضوی اند

اظهار شرمندگی و عذرخواهی دادستان سابق تهران قاضی سعید مرتضوی پس از هفت سال که از جنایت کهریزک می‌گذرد، ظاهرا تحولی بی‌سابقه در جمهوری اسلامی است که باید به حساب مقاومت ملت ایران بخصوص خانواده‌های شهیدان: روح الامینی، جوادی‌فر، کامرانی

پیامبری و شمشیر؟

چگونه ممکن است پیامبراسلام دستور قتل کسی را به خاطر توهین به خودش صادر کند در حالی که قرآن به مسلمانان توصیه کرده:” اگر در مجلسی شنیدید که حاضرین به آیات خدا کفر می‌ورزند و آن را به استهزاء می‌گیرند، در آنجا منشینید تا بحثشان عوض شود”(نساء۱۴۰). یعنی فقط چند دقیقه ای مجلس را ترک کنید تا موضوع عوض شود. حتی توصیه به قهر و ترک روابط هم نشده است. این فرمان به خود پیامبر هم مستقلا داده شده است (انعام۶۸). این آیات را مسلمانان از حفظ بودند، آیا پیامبر می‌توانست روز روشن خلاف آنچه قرآن می‌گوید دستوردهد؟ خوب، وقتی کفر ورزیدن به خدا و مسخره کردن آیات او کیفر دنیایی در قرآن ندارد ، پائین تر از خدا که تکلیفش روشن است. دقت کنید من می‌گویم درقرآن ، نه تاریخ اسلام و فتوای فقیهان.

آیا «جهاد» قلب قرآن است؟

در گفتگوی قبلی پیرامون “خوف” در قرآن سؤالاتی مطرح کردیم و این بار اگر موافق باشید می‌خواهیم سؤالاتی درباره “جهاد” و جایگاه مهم آن در قرآن، که محل استناد گروه‌های افراطی در این زمانه است، مطرح کنیم. اولین سؤال این

«رحمت نامه» خدا و نعمت «خوف»

قرآن در واقع «خدا نامه» است، اما اگر از زاویه خوف و عشق بخواهید به مسئله نگاه کنید، به نظر بنده «عشق نامه» به مراتب مناسب‌تر با قرآن است تا «خوف نامه». هرچند واژه عشق حدود ۴ قرن بعد از نزول قرآن وارد ادبیات عرفانی اسلامی شده و معنای لغوی آن، «تعطیلی عقل و مصلحت و اسیر وابسته احساس شدن» بوده است

نقدی دوباره بر «رؤیاهای رسولانه»

پیرو گفتگو با آقای دکتر عبدالکریم سروش در برنامه تلویزیونی پرگار، رسانه «بی‌بی‌سی»، پیرامون نظریه ایشان «رؤیاهای رسولانه»، و نقد بعدی مکتوب این قلم (ده نکته در نقد نظریه «رویاهای رسولانه»)، نوشته‌ای تحت عنوان:«زهی مراتبخوابی که به ز بیداری است» مشتمل

رهایی از «ترس و اندوه»

رهایی از «ترس و اندوه» تحقیقی قرآنی، تقدیم به «محمد نوری زاد» و دیگر طلسم‌شکنانِ ترس و تشویش از اولین کتاب‌های روان‌شناسی که در ایران ترجمه و منتشر شد، «چگونه تشویش و نگرانی را از خود دور کنیم» اثر «دیل

ده نکته در نقد نظریه «رویاهای رسولانه»

از آن‌جایی که مسوولان برنامه تلویزیونی «پرگار» خواسته‌اند اگر نقطه‌نظر یا سخن دیگری در ارتباط با گفت‌وگوی تلویزیونی با جناب دکتر سروش باشد؛ در اختیار کاربران گرامی قرار داده شود، نکات اجمالی زیر را اضافه می‌کنم. با تصریح به علاقه

عقل” خود بنیاد” و عقل” خدا بنیاد”

درباره عقل فلسفی و عرفانی، اندیشمندان و ادیبان ما سخن فراوان گفته‌اند، آنچه کمتر درباره آن بررسی شده، مفهوم عقل در زبان عربی و کلام قرآنی است که این مختصر در جستجوی آن است.

سوپربال آمریکایی و انتخابات ایران

جلب «افکار عمومی» در دنیای امروز دست بالا را داشته و حرف اول را می‌زند و در کنار علم و صنعت، جایگزین قدرت نظامی شده است. آنها با هزاران لطایف‌الحیل می‌کوشند افکار عمومی را به نفع خود جلب کنند و حاکمان ما، با حمله به سفارت‌خانه‌های خارجی و چنگ و دندان نشان دادن به دنیا و همسایگان می‌خواهند انقلاب را صادر کنند و با حبس و حصر مخالفین و نادیده گرفتن حقوق دگراندیشان و اقلیت‌ها از آن‌ها می‌خواهند «اگر ما را هم را قبول ندارید به ما رای بدهید تا آزادی و امنیت شما را حفظ کنیم».