مغالطات

ترورهای تهران و مغالطه‌ «تئوری توطئه»

حالت طبیعی این است که هر یک از ما اجازه دهد که وقایع و حقایق خارجی، بخشی از پیش‌فرض‌ها، پیش‌داوری‌ها و حتی داوری‌های او را اصلاح کند. یعنی اگر به واقعیتی برخوردیم که با پیش‌فرض‌های قبلی ما مغایرت داشت، باید

مارین لوپن یا امانوئل مکرون؟

در این یادداشت می‌خواهم به دو مغالطۀ متعارف در رسانه‌ها و بحث‌وجدل‌های زندگی روزمره اشاره کنم. یکی از آن‌ها مغالطۀ «توسل به اکثریت» است و دیگری«مغالطه توسل به دل‌سوزی و جلب ترحم». چه در مکالمات متعارف در فضای خانواده و

تأملی در باب عوام‌فریبی و توسل به احساسات ملی‌گرایانه

امروزه با ظهور پدیده‌هایی مثل رسانه‌های جمعی که موجب افزایش سرعت و سهولت تبادل اطلاعات شده‌اند، افرادی که دانش و توانایی بازی با لغات و مفاهیم را دارند به راحتی می‌توانند به اذهان عمومی در راستای مقاصدشان جهت‌دهند. در این

حداد عادل و مغالطه «سورهای کلی‌نما»

عبارت «اگر کسی از کسی بپرسد» که به ظاهر در محتوای توییت حداد عادل نقشی جدی ندارد، محور اختلاف‌ها، سوء‌تفاهم و سوء‌استفاد‌ه‌ها از مثال اصلی است. هشتگ «#این_سوال_است_یا_تهمت» در شبکه‌های اجتماعی، به خوبی استعداد این عبارت را در مغلطه کردن، نشان داد…

آیا حداد عادل مرتکب مغالطه شد؟

حکم جلب و احضار شبانه‌ی محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس دهم، مخالفان و موافقان زیادی پیدا کرد. غلام‌علی حدادعادل، رئیس مجلس هفتم، از معدود کسانی بود که در دفاع از عمل‌کرد قوه قضائیه وارد عمل شد و در

آرش نراقی و مغالطه «نمدمالی»

نقل است که وقتی خواجه نصیرالدین طوسی، همراه با سپاه مغول به فرماندهی هلاکوخان، وارد بغداد شدند و می‌خواستند آخرین خلیفه عباسی را بکشند، خواجه نصیر که عالمی دینی و فلسفه دان بود، دستور داد خلیفه را درون یک نمد

حسن خمینی و مغالطه «پیش‌فرض نادرست»

خانواده آیت‌الله منتظری فایل گفتگویی را از او منتشر کرده‌اند که یک سند تاریخی است و کمک شایانی به مورخان و پژوهشگران تاریخ معاصر می‌کند. این فایل در جای خود نیز این امکان را دارد که به‌عنوان یک سند حقوقی

موسوی بجنوردی و مغالطه «حمله شخصی»

اخیراً یک فایل صوتی منتشر شده  که حاوی گفتگویی است میان آیت‌الله منتظری و چند نفر از متصدیان اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۱۳۶۷؛ این فایل می‌تواند  به عنوان یک سند تاریخی و  احیاناً حقوقی مورد استفاده قرار گیرد.محتویات این فایل صوتی، 

حسن روحانی و مغالطه «تعمیم شتاب زده»

افکار عمومی برای سیاستمداران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و به همین خاطر اغلب تلاش می‌کنند آن را به نفع خود تغییر دهند و در این راه ابایی ندارند که از انواع مغالطات هم بهره بگیرند. از رایج‌ترین مغالطاتی که

اسحاق جهانگیری و مغالطه «علت جعلی»

دولت یازدهم وارثِ بسیاری از سیاست‌ها و عملکردهای نادرست دولتِ دهم است؛ اما اگر کسی همه‌ی اتفاق‌های نادرستی را که در دولت فعلی رخ می‌دهد، ناشی از سیاست‌ها و عملکردهای نادرست دولت قبلی بداند، مرتکب مغالطه شده است. نام این مغالطه «علت

وزیر بهداشت و مغالطه «امتیاز کشیشان»

در روزهای اخیر، افشای فیش‌های حقوقی با ارقام نجومی، به افشای دستمزدهای نجومی پزشکانِ دولتی هم تسری یافته است. وزیر بهداشت که خود یک پزشک است، به‌جای آنکه مشکل را بپذیرد و درصدد حل آن برآید، در گفتگویی با خبرگزاری خانه ملت، تلاش کرده است از این موضوع دفاع کند و برای قانع کردن ذهن مخاطب دلایلی بیاورد. اما ازآنجاکه یکجای کار می‌لنگد، در توضیحات خود مرتکب مغالطه‌های متعددی شده است.

علی خمینی و مغالطه «خودت هم»

عده‌ای از نزدیکان و بستگان آیت الله خمینی، هنگامی که از او یاد می‌کنند او را به جایگاهی فرا انسانی و غیرقابل دسترس می‌برند و متوجه نیستند که این جایگاه فرا انسانی، راه را بر هرگونه نقدی می‌بندد و در

محسنی اژه ای و مغالطه «اشتراک لفظ»

در نشست پرسش و پاسخ با سخنگوی قوه قضائیه، خبرنگاری می پرسد «آیا امید کوکبی زندانی محکوم به ۱۰ سال حبس و بیمار سرطانی، آزاد می شود؟» سخنگوی قوه قضائیه، بدون اشاره به قانونی* که شرایط را برای آزادی زندانیان

مصباح یزدی و مغالطه «اهمال سور»

مغالطه ی «اهمال سور» ( fallacy of concealed quantification) نوعی  اهمال در استفاده از سورهای کلی و یا استفاده ی نادرست از سورهای مبهمی مانند «اغلب، اکثرا،گاهی،خیلی کم،معمولاً و…» است. کسی که می گوید«احمد اصفهانی است و اصفهانی ها زرنگ اند»

آیت الله خامنه ای و مغالطه «پهلوان پنبه»

مغالطه ی «پهلوان پنبه»( Straw man) نوعی واکنش به مدعایی است که نمی توان آن را رد کرد و نادرستی آن را نشان داد. دراین مغالطه، مدعای جدیدی مطرح می شود که به ظاهر شباهتی با مدعای اصلی دارد، اما

صادق لاریجانی و مغالطه «دلیل نامربوط»

مغالطه ی «دلیل نامربوط» یا « گم کردن موضوع» (۱)، سه حالت کلی دارد. حالت اول – که مورد نظر این یادداشت است-حالتی است که مقدمات و ادله ی ارائه شده در استدلال، نمی تواند نتیجه مورد نظر را به