علی انوزلا

اینکه آیا اصولاً جدا کردن عرصه سیاست از دین در اسلام امکان‌پذیر هست یا خیر یک سؤال اساسی است که پاسخ به آن آسان نیست. ادغام دین و سیاست در جهان اسلام دارای ریشه‌های تاریخی است و ماهیتی پیچیده و چندبعدی دارد. به عبارت دیگر تقاطع‌ها و نیز خطوط انفصال در اینجا مبهم‌اند. به‌سختی می‌توان تشخیص داد کجا سیاست آغاز می‌شود و کجا دین به‌پایان می‌رسد. این کافی نیست که برای جداسازی مرز دین و سیاست میان منبر مسجد و تریبون سخنرانی‌های سیاسی خطی کشیده شود.