خرداد ۱۴۰۰

اعتراض‌های دیرهنگام؛ تقلیل امر سیاسی به امر شخصی

زیتون ـ مهسا محمدی: صدای اعتراض آنهایی که به زور یا به لطایف‌الحیل دیگری در ایران از «قطار انقلاب» پیاده می‌شوند در می‌آید، اما اغلب خیلی دیر و بی‌ثمر.  این بریدن غیرخودی‌ها از بدنه‌ نظام و تنگ کردن دایره‌ انقلابیون

انتخاب اصلح؛ سنگک یا بربری؟

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد… *** روز گذشته در کلاب هاوس چند اتاقی به طرفداری از نامزدهای باقیماده ریاست جمهوری به راه افتاد و در بعضی از اتاق‌ها هم

جنبش‌های اجتماعی و حکومت

جنبش‌های اجتماعی همواره در حال «منازعه» با حکومت‌ها هستند. حل مسالمت‌آمیز این منازعه نیازمند زبانِ مشترک، گفت‌وگو و مذاکره است. در آغاز این زبان مشترک وجود ندارد. حکومتْ جنبش را آشوب و اغتشاش و خواسته‌های جنبش را غیرقانونی و رفتار آن را قانون‌شکنی می‌نامد و برخورد با آن را حق خود و اجرای قانون می‌داند. جنبش‌ها نیز حکومت را در موضوعِ منازعهْ نامشروع و

رقبای انتخاباتی ابراهیم رئیسی ممکن است به زندان محکوم شوند

زیتون– طبق قانون مجازات جدید اسلامی٬ رقبای انتخاباتی ابراهیم رئیسی٬ رییس قوه قضاییه و نامزد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم٬ ممکن است به شش ماه تا دوسال زندان محکوم شوند. طبق قانون مجازات اسلامی جدید هر گونه «توهین و افترا» به

همه‌ی رقبای رییسی

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد… *** رقابت رییسی و ستادش بعد از ردصلاحیت­‌ها که اتاق‌های فعال انتخاباتِ کلاب هاوس را سرشار از ناامیدی و خشم کرد، دیگر خیلی کمتر

«انتخابات پلیسی» مقدمه کودتای انتخاباتی نرم

زیتون ـ یلدا امیری: این روزها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ایران، نیروهای نظامی تهدید مردم و نامزدهای انتخاباتی را آغاز کرده‌اند و در مورد موضوعات مختلف انتخاباتی هشدار می‌دهند. با وجود ردصلاحیت‌های گسترده، نظام دست در کار بدعتی

جنبش‌های اجتماعی و دموکراسی

هنگامی که نهادهای رسمی برای مشارکتِ عمومی ظرفیت لازم را ندارند و هنجارهای موجود برای تعامل جامعه و دولت از کارآمدی کامل برخوردار نیستند، جنبش‌های اجتماعی با افزایش مشارکت، دموکراسی را تقویت می‌کنند و به حل بحران در جامعه به روشی دموکراتیک کمک می‌کنند.

قانونِ بی‌وجدان و حق اعتراض

حکومتِ قانون نه‌تنها باید از مشروعیت برخوردار باشد، بلکه همواره به مشروعیت نیازمند است‌، اما قاعده‌ای که مشروعیتِ دائم قانون را تضمین کند، وجود ندارد. یعنی قواعد قانونی هم ممکن است در طول زمان یا در شرایطی خاص به قواعد نامشروع تبدیل شوند. هم‌چنین امکان خطا در تنظیم قواعد قانونی وجود دارد. پس امکان اعتراض فراقانونی هم باید وجود داشته باشد

از بازجویی و شکنجه‌گری در اوین تا حقوقدانی در شورای نگهبان

محمدحسن صادقی مقدم، از حقوقدانان شورای نگهبان، کارنامه‌ای از مشارکت و عاملیت در جنایات و سرکوب در جمهوری اسلامی دارد. او برکشیده صادق لاریجانی است ولی حالا به نفع رئیسی و در جهت رد صلاحیت علی لاریجانی وارد عمل شده

«هاله» لاله شد

سابقه‌ی دیدار و آشنایی با مهندس سحابی به سال‌های دیر و دور برمی‌گردد، اما این‌که آن دیدارها چقدر برای من توفیق گپ‌و‌گفت به همراه داشت، باید بگویم تقریباً هیچ. در حد معارفه بود و بس. بعدها در مجلس ختم همسر

نیمه پنهانِ «ردصلاحیت»

انتشار لیست تایید صلاحیت‌شدگان داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری توسط‌ شورای نگهبان، ابهام و اعتراض گسترده‌ای را برانگیخته است. پیش‌تر شخصی مهم‌تر از ردصلاحیت شدگانِ امروز، هم ردصلاحیت شده بود (می‌دانم که میان رد صلاحیت و عدم احراز صلاحیت تفاوت مفهومی وجود دارد؛ اما

دولتِ بی‌وجدان و حقِ اعتراض

نهادها بر اساس قانون تشکیل می‌شوند و حقوق مدنی دارند اما حقوق طبیعی ندارند، همان‌طور که وجدان ندارند. «وجدان» قوه‌ی تشخیصِ فردی است که خاص انسان است. وقتی می‌گویند «فرشته عدالت کور است» یک معنایش این است که نهادِ قانون وجدان ندارد. نهاد دولت هم وجدان ندارد. حتی شورایی که از آدم‌های با وجدان تشکیل شده‌است، وجدان ندارد.

جدال «حق» و «تکلیف»

زیتون ـ مهسا محمدی: نظام جمهوری اسلامی ایران همواره دغدغه مشروعیت داشته است. شاید تنها بتوان دهه اول بعد از انقلاب ۵۷ را در این باره استثنا کرد. زمانی که «نظام» هنوز از عواید انقلاب بهره‌مند بود و به عبارتی

جنبش اجتماعی به مثابه «ساختار فرصت سیاسی»

نگرش سیاسی در این رویکرد غالب است و به ماهیت سیاسی جنبش ها نظر دارد و ناظر به متغییرهایی است که میزان مشارکت سیاسی افراد و آستانه تحمل نظام سیاسی را بالا می‌برند. در این نگاه جنبش‌ها فقط واکنش‌های حاشیه‌ای و ضدِ نهادی نیستند و محصول ناتوانی و ضعف هنجارهای یک نظام/نهاد محسوب نمی‌شوند، بلکه ساختاری برای استفاده‌ی حداکثری از فرصت‌های سیاسی به شمار می‌روند

از غم این ظلم جان دهی رواست آقای قاضی!

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد… *** یکی از اتاق‌­های شب گذشته، اتاق عجیبی بود. سخت بود تحمل اینکه ساعت­‌ها پای روایت‌های آن بنشینی و گوش کنی. اینطور نبود که

اسناد مربوط به وجود کتاب قرآن در سده نخست هجری

درآمد این نوشتار فصلی از کتاب «محمد و جانشیانش در حدیث دیگران» نویسنده است که اخیرا به همت انتشارات «اندیشه های نو» در آلمان منتشر شده و اکنون در اینجا (البته با اندکی تغییر ضروری) بازنشر می شود. این تحقیق

حذف جمهوریت، احیای نظام پارلمانی و بازگشت به اسلام انقلابی

گزینش سیاسی و محاسبه‌شده نهاد نظارتی (شورای استصوابی) و اعلان نامزدان ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، انتخابی شوک‌آور و گیج‌کننده بود که هدف تغییر، در ساخت قدرت سیاسی را نشانه کرده است. از این نگاه، شعبده‌بازی نهاد نظارتی، تنها یک بیهوشی کوچک برای

آیت‌الله خامنه‌ای کار را تمام کرد

زیتون– سخنرانی امروز علی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی٬ به «امید» اصلاح طلبان در زمینه تغییر نتیجه «احراز صلاحیت» نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو پایان داد. رهبر جمهوری اسلامی٬ در دیداری مجازی با نمایندگان مجلس «ضمن حمایت قاطع از رویه

تحریم انتخابات؛ پی‌آمدِ یک «صحنه‌آرایی خطرناک»

زیتون ـ یلدا امیری: رهبر جمهوری اسلامی صحنه انتخابات ۱۴۰۰ را به دقت آراسته است، آیت‌الله خامنه‌ای این بار تعارف را با همه طیف‌های سیاسی و مردم کنار گذاشته و به نظر می‌رسد قصد دارد انتخاباتی برگزار کند که نامزد

جنبش اجتماعی به مثابه‌ «بسیج منابع»

«بسیج منابع» به معنای فراهم‌کردن و گردآوری منابع لازم، برای عمل جمعی (عمل مستقیم جمعی) است و این رویکرد بر این باور است که جنبش اجتماعی، عملی عقلانی، هدفمند و نسبتاً سازمان‌یافته است که بازیگران آن، در یک تعامل استراتژیک، منابع مادی و غیر مادی جنبش را تامین می‌کنند و از قابلیت‌های جنبش برای سازمان‌دهی‌، کاهش هزینه‌های عمل، ایجاد شبکه‌های همبستگی و تقسیم انگیزه‌ها بهره می‌گیرند‌.

انتخابات آزاد است، «اما»…

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد… *** انتصاب غیرمستقیم رئیسی توسط شورای نگهبان، چیزی بود که نمی‌­شد در کلاب هاوس دیروز اتاقی را باز کنی و با آن روبرو نشوی.

صادق لاریجانی انتقاد خود را پس گرفت

زیتون– صادق لاریجانی٬ عضو شورای نگهبان و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام از «شورای نگهبان به عنوان تنها مرجع رسمی و قانونی تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات نام برد.» او طی عقب‌نشینی آشکار از مواضع روز گذشته‌اش گفت: «دیروز اینجانب مطالبی

مطالبه‌محوری در خیابان به‌ جای صندوق رأی

نزدیک به ۱۴ سال پیش و در نیمه‌های سال ۸۶، دو سال پس از آن‌که شاخه‌ا‌ی پوپولیست-امنیتی که در بخش افراطیِ جریان راست سنتی شکل گرفته‌ و به مدد اختلافات شدید بین اصلاح‌طلبان و تقسیم‌شدن رای آنان به سه قسمت، توانسته

شورای نگهبان؛ بازگشت به اصل و تلاش برای سوریه‌ای کردن ایران

زیتون- سولماز ایکدر: غوغایی که از دوشنبه شب با خبر غیررسمی خبرگزاری فارس آغاز شد بود٬ ظهر روز گذشته (سه شنبه) و هم‌زمان با اعلام رسمی نتایج بررسی صلاحیت‌های شورای نگهبان به اوج خود رسید. شورای نگهبان برای سیزدهمین دوره

فقه سنتی و جواز موافشانی زنان

بررسی فقه سنتی، در واجب نبودن پوشش موی سر حجاب از دیرباز در میان جامعه ی مسلمانی، بهانه ای بوده، تا به زنانی که «موی» خود را نمی پوشاندند، اتهام بی عفتی زده شود. بعد از انقلاب اسلامی ایران توسط