زیتون ـ فریبرز کلانتری: جلیل سبحانی، متهم مشترک در پرونده اکبر طبری و پتروشیمی است. مدیر عامل اسپک، یکی از شرکت‌های بزرگ پتروشیمی ایران، که در همسایگی اکبر طبری در برج روما رزیدنس زندگی می‌کرد.

جلیل سبحانی متولد سال ۱۳۴۳ در شازند اراک است که اتفاقا کار اصلی‌اش از کارمندی در مجموعه پتروشیمی شازند اراک آغاز می‌شود. او یکی از متهمانی است که سال‌ها در رأس شرکت‌های مهم زیر مجموعه‌ بازرگانی پتروشیمی مشغول به کار بوده است. وظیفه‌ مهم این شرکت‌ها، عمدتا خرید تجهیزات سنگین بوده و محل مناسبی برای زد و بندهای مالی بوده‌اند.

تیم نعمت‌زاده

گفته می‌شود که سبحانی در سال ۷۸ با درخواست محمدرضا نعمت‌زاده که در آن زمان مدیرعامل شرکت پتروشیمی بوده، از کارمندی شرکت شازند اراک به شرکت اسپک در تهران منتقل شده و مسیر اختلاس‌های کلان وی با پشتوانه تیم «نعمت‌زاده» فراهم شده است.

طی سال‌های اخیر نام نعمت‌زاده، وزیر صنعت دولت یازدهم، به کرات بر سر پرونده‌های متعدد فساد مالیِ اطرافیانش شنیده می‌شود. در آخرین مورد علی اشرف ریاحی، داماد نعمت زاده و از متهمان فساد ۶.۶ میلیارد یورویی پتروشیمی، از کشور متواری شده است. پیش از این هم شبنم نعمت‌زاده، فرزند وزیر پیشین، به اتهام اخلال در نظام اقتصادی کشور به ۲۰ سال زندان، ۷۴ ضربه شلاق، محرومیت دائم از خدمات دولتی و رد مال محکوم شده بود.

جلیل سبحانی پس از انتقال از شرکت شازند اراک، مدیرعامل اسپک شد و در سال ۸۸، اسپک مسئولیت ساخت، تجهیز و خرید تجهیزات پتروشیمی را به همراه شرکت بازرگانی پتروشیمی  در اختیار گرفت.

خرید تجهیزات و محصولات صنعتی برای شرکت صنایع پتروشیمی توسط جلیل سبحانی در شرکت اسپک انجام شده و وی از طریق چندین شرکت متعلق به خود در داخل و خارج از ایران، گردش مالی آن‌ها را تأمین و به قیمت‌های غیر واقعی به داخل فروخته است.

این پروژه برخلاف قانون با قیمتی ناچیز به بخش خصوصی یعنی شرکت «سرمایه‌گذاری ایران» واگذارشد. از اعضای هیئت مدیره‌ این شرکت که با  استفاده از وام‌های کلان بانکی و اموال شرکت‌های پتروشیمی اقدام به خرید این دو شرکت کردند، می توان به رضا حمزه لو، علینقی خاموشی، عباس صمیمی، علی‌رضا علایی رحمانی، حامد واحدی اشاره کرد.

رضا حمزه‌ لو مدیرعامل وقت شرکت سرمایه‌گذاری ایران بود که پس از آن‌ به سمت مدیرعاملی شرکت بازرگانی پتروشیمی انتخاب شد. وی معمولا در زمان مدیریت خود در بازرگانی پتروشیمی، تعطیلات را در ویلای شمال سبحانی می‌گذراند.

هم‌چنین مهرداد باقری، ساکن کانادا، با این تیم همراه بود. مهرداد باقری گوش به فرمان تیم عباس صمیمی و علینقی خاموشی بوده و  متهم ردیف چهارم فساد در بانک سرمایه است. مهرداد باقری در ۱۴ اردیبهشت ۹۰ به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری ایران به ریاست هیأت مدیره شرکت اسپک انتخاب شد که در آن زمان جلیل سبحانی، مدیرعامل این شرکت بود.

خرید تجهیزات و محصولات صنعتی برای شرکت صنایع پتروشیمی توسط جلیل سبحانی در شرکت اسپک انجام شده و وی از طریق چندین شرکت متعلق به خود در داخل و خارج از ایران، گردش مالی آن‌ها را تأمین و به قیمت‌های غیر واقعی به داخل فروخته است.

علاوه بر این در چندین مورد از طریق جلیل سبحانی جابجایی ارز انجام شده که وی ارز حاصل از صادرات را به ریال تبدیل و از طریق شرکت‌های صرافی در کانادا، سود کلان حاصله را به حساب‌های خود در خارج کشور منتقل کرده است.

از پرونده ویژه فساد بیشتر بخوانید:

• زاکانی؛ رانت‌های خانوادگی نماینده «فسادستیز»
• متهمانی که در دادگاه بانک سرمایه گم شدند
•  برادران کریمی قدوسی؛ رقابت سیاسی، شراکت اقتصادی 
• فرمانده اسبق سپاه؛ میراث‌خوار هژبر یزدانی
• داماد وزیر اطلاعات؛ کار چاق‌کن بدهکاران بانکی و «فعالِ» حوزه برق
• محمدحسین حجازی و شرکا؛ رانت فرهنگی، دلالی و شرخری «قانونی»
• حبیب الله بوربور؛ زندگیِ پرابهام اسپانسر اصول‌گرایان

هم‌چنین برخی شرکت‌های متعلق به جلیل سبحانی، صمیمی و علایی رحمانی، به عنوان شرکای نانوشته‌، پول‌ها را از گردش اقتصادی درون کشور خارج کرده و در این عملیات انتقال مالی، به جلیل سبحانی یاری رسانده‌اند.

مصونیت از سوی وزارت اطلاعات

اما نام جلیل سبحانی توسط نهادهای امنیتی و قوه قضائیه در این پرونده برای مدت‌های بسیار پنهان مانده بود و محسن احمدیان هم که ورژن با تجربه‌تر و با سابقه‌تر از جلیل سبحانی است، نامش در این پرونده مهم، کمرنگ و کمرنگ‌تر شده است.

علی‌رغم این‌که آوازه‌ تخلفات سبحانی، در خرید تجهیزات به قیمت ارزان از چین و کشورهای دیگر و فروش چند برابر همان تجهیزات به شرکت‌های پتروشیمی و تشکیل باند گسترده خرید و فروش ارز در کانادا که با هدف دور زدن تحریم‌ها ایجاد شده بود، در همه‌ محافل پیچیده، اما با پشتوانه‌ محکم مصونیتی که وزارت اطلاعات و فردی با نام «عنایتی» به عنوان یکی از مدیران وقت سازمان بازرسی کشور برای او ایجاد کرده، از تعقیب مصون مانده بود.

علینقی خاموشی، که «پدرخوانده شرکت سرمایه‌گذاری ایران» است و از حمایت‌های محکم سپاه و حزب کاسب‌کار مؤتلفه اسلامی برخوردار بوده و تا کنون پاسخ‌گوی هیچ پرونده‌ای در خصوص فساد گسترده‌ی مالی خود نبوده است.

در این میان، علینقی خاموشی، که «پدرخوانده شرکت سرمایه‌گذاری ایران» است و از حمایت‌های محکم سپاه و حزب کاسب‌کار مؤتلفه اسلامی برخوردار بوده و تا کنون پاسخ‌گوی هیچ پرونده‌ای در خصوص فساد گسترده‌ی مالی خود نبوده است.

یکی دیگر از متهمان این پرونده پتروشیمی گیت، عباس صمیمی است. صمیمی در شرکت‌های دبی، ایران و چین به همراه علی‌رضا علایی رحمانی و امین قریشی، از صرافی گرفته تا خرید تجهیزات کامپیوتری، واردات و صادرات مواد خوراکی، ساخت‌وساز، خریدوفروش محصولات پتروشیمی و… را انجام داده است. وی همچنین دوستی نزدیکی با مهدی جهانگیری و تیم اسفندیار رحیم مشایی داشته است. حامد واحدی، شریک مهدی جهانگیری در بانک گردشگری، برج‌ساز و شریک در برخی شرکت‌های صمیمی و علی‌رضا علایی رحمانی است. او مدتی به علت بازداشت تیم مشایی و جهانگیری به زندان رفت. اما پس از مدتی آزاد و همچون مهدی جهانگیری به سر کار خود بازگشت.

از دیگر متهمان این پرونده، علی‌رضا علایی رحمانی است؛ شریک قسم خورده‌ عباس صمیمی و یار نزدیک مصطفی تهرانی صفا. مصطفی تهرانی پس از حمزه‌لو، مدیر عامل شرکت بازرگانی پتروشیمی شد. تهرانی صفا در زمان مدیرعاملی حمزه لو، عضو هیئت مدیره شرکت بازرگانی پتروشیمی بود و به عنوان نماینده بخش دولتی در آن‌جا حضور داشته است.

نام جلیل سبحانی در پرونده اکبر طبری نیز مطرح شده است. بر اساس کیفرخواست او متهم ردیف ششم پرونده اکبر طبری است و  به معاونت در فراهم نمودن موجبات رشوه میان اکبر طبری و رسول دانیال زاده و پرداخت رشوه به اکبر طبری و همچنین مشارکت در تشکیل شبکه چند نفری شبکه ارتشاء با وصف سردستگی اکبر طبری که در دادسرا مفتوح است، متهم است.