زلزله تمدید قانون تحریم‌ داماتو؛

پایان روزهای خوش برجام

زیتون ـ مهسا محمدی: مقام‌ها و کارشناسان ایرانی در توصیف تمدید ۱۰ ساله تحریم‌های داماتو (ISA) در سنای آمریکا، طیفی از اصطلاحات از «نقض برجام» تا تضاد و مخالفت با «روح» آن و «مغایر» دانستن آن با برجام را به کار می‌برند. مغایرت تمدید این تحریم‌ها با برجام، اظهارنظر جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در این باره است که نسبت به رهبر ایران، نمایندگان مجلس و بعضی از تندروهای داخلی توصیف ملایم‌تر و دیپلماتیک‌تری محسوب می‌شود. ظریف می‌گوید این طرح حتی اگه به امضای رئیس جمهور ایالات متحده هم برسد «اثر اجرایی» ندارد. این در حالی است که مجلس شورای اسلامی در واکنش به مصوبه مجلس سنای آمریکا برای تمدید این تحریم ها، طرحی سه فوریتی را برای از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای تهیه کرده‌ است.

تحریم‌های داماتو که بعدها به قانون تحریم‌های ایران (Iran Sanctions Act) تغییر نام داد در سپتامبر سال ۱۹۹۵ توسط آلفونس داماتو، سناتور وقت تهیه و در دولت بیل کلینتون به تصویب رسید که به واسطه آن صادرات فناوری انرژی از سوی شرکتهای خارجی به ایران تحریم می‌شود.
ایران؛ آماده عکس‌العمل
این طرح که پیش از این در کنگره و فقط با یک رای مخالف تصویب شده بود در روزهای آخر عمر ۲۰ ساله خود برای تعیین تکلیف نهایی به سنا رفته و بدون هیچ مخالفی تصویب شد. کاخ سفید نیز از امضای آن با توجه به موافقت اکثریت قاطع سناتورها خبرداد. آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران این تمدید را «نقض برجام» خواند و گفت ایران در صورت اجرایی شدن این تحریم به آن واکنش نشان خواهد داد.
اکبر رنجبرزاده، عضو هیات رئیسه مجلس هم از تهیه طرحی سه فوریتی «در حال اضطرار» خبر داد که در روز یکشنبه ۴ آذر در مجلس بررسی خواهد شد و در جلسه بررسی آن بعد از استماع گزارش وزارت خارجه، دولت موظف خواهد شد مسیر فعالیت «صلح‌آمیز» هسته‌ای را از سر بگیرد.
همچنین مجلس در واکنش به این اقدام یک طرح دوفوریتی نیز برای ممنوعیت استفاده از کالاهای آمریکایی با امضای بیش از ۲۰۰ نماینده تهیه کرده است.
پیش از تمدید این طرح توسط سنای امریکا٬ علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم گفته بود که در صورت تمدید آن٬ ایران واکنشی نشان خواهد داد که «فعلا نمی‌تواند آن را علنی» اعلام کند.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز تمدید تحریم‌ها را «لگد زدن به توافق برجام» خواند و گفت «بسته اقدامات فنی» پیش بینی شده است و «به سرعت» اعمال خواهد شد.
لگد به برجام یا مغایرت با آن؟
اما اینکه آیا مصوبه اخیر سنا فارغ از اظهارنظرها و خط و نشان‌ها، نقض برجام محسوب می‌شود یا نه، محل سوال است. بسیاری از کارشناسان این طرح را به خودی خود به معنی نقض برجام نمی‌دانند چرا که «نقض» برجام هنگامی رخ می‌دهد که یکی از طرف‌ها مطابق تعهداتی که در برجام دارد رفتار نکند. این در حالی است که ایالات متحده در برجام متعهد به لغو این قانون نیست و به همین دلیل این قانون بعد از اجرایی شدن برجام تاکنون پابرجا بوده است. کاخ سفید می‌گوید با وجود امضای این طرح توسط باراک اوباما٬ تحریم‌های اتمی مطابق توافق برجام اجرا نخواهد شد و در تحریم‌های (ISA) نیز مواردی که اجرای آن بر اساس برجام متوقف شده بود، همچنان متوقف خواهد ماند. بنابراین ایالات متحده را در صورتی می‌توان ناقض تعهدات خود مطابق برجام دانست که بخش‌های متوقف شده قانون تحریم‌های ایران را از حالت توقف خارج سازد و دستور اجرای آنها را بدهد.

روح لرزان برجام

اما ردپای آنچه که در ایران نقض روح برجام تفسیر شده و فضا را برای انتقاد تندروها و حتی مجلس میانه رو فراهم کرده است را می‌توان در اظهار نظرها و مصوبات دولتمردان امریکایی هم دید.

برخی از تحلیل‌گران اصول‌گرا هم با توجه به ظرایف فنی و حقوقی مرتبط با برجام از یک سازوکار و محتاظانه برای مواجهه با تمدید قانون تحریم داماتو دفاع می‌کنند.

دایان فاینستاین و تیم کین سناتورهای دمکرات که هر دو از توافق هسته ای حمایت کرده‌ بودند، بر این عقیده‌اند که مصوبه تحریم‌ها باید به جای خود باقی بماند تا امکان اعمال فوری تحریم‌ها (در صورت لزوم) فراهم شود. همچنین در طی هفته‌های گذشته نیز نمایندگان جمهوریخواه در مجلس نمایندگان طرح منع فروش هواپیمای مسافربری به ایران را تصویب کرده‌اند که صدور مجوز برای مبادلات مالی مرتبط با فروش هواپیمای مسافربری به ایران را ممنوع می‌کند.
در چنین فضایی که لااقل خوشبینی‌ای نسبت به ایران و اقدامات دولت مردان ایرانی در آن وجود ندارد٬ کار برای موافقان برجام سخت شده و دست مخالفان برای ترکتازی بر این توافق باز می‌ماند.
تهدید مقامات ارشد ایرانی و نمایندگان در جهت اقدام عملی برای پایان داده به برجام در حالی است که دولت و وزیر امور خارجه لحن دیپلماتیک‌تری برای دفاع از آنچه که دستاورد بزرگ دولت خود در طی سالهای اخیر می‌دانند به کار می‌گیرند و ظریف هر چند که تمدید تحریم‌ها را «بی اعتباری دولت آمریکا» از نظر «جامعه بین‌المللی» می‌خواند اما بر اینکه این مصوبه «اثر اجرایی» ندارد نیز پای می‌فشرد .
برخی از تحلیل‌گران اصول‌گرا هم با توجه به ظرایف فنی و حقوقی مرتبط با برجام از یک سازوکار و محتاظانه برای مواجهه با تمدید قانون تحریم داماتو دفاع می‌کنند.
در همین راستا ظهره‌وند، کارشناس مسائل بین‌المللی در برنامه ویژه خبری صدا و سیما هر چند این مصوبه را نقض برجام می‌داند اما می‌گوید «نباید از سوی ایران نقض برجام صورت بگیرد» و تاکید دارد که این مسئله به شکاف امریکا و اروپا بر سر سیاست‌های اتخاذی در برابر جمهوری اسلامی منجر شده و در پیش گرفتن روند دیپلماتیک و عدم نقض برجام از سوی ایران به نفع جمهوری اسلامی خواهد بود.

موسی غنی نژاد اقتصاددان و تحلیل‌گر طرفدار بازار آزاد نیز در سرمقاله دنیای اقتصاد تاکید می‌کند که تمدید تحریم‌های اقتصادی ۱۰ ساله علیه ایران هر چند «در ظاهر و به لحاظ حقوقی »نقض تعهدات برجام تلقی نمی‌شود، اما با فلسفه وجودی برجام که «باز کردن مرزها برای عبور کالاها» بود در تناقض است و بازگشت به موضع خصمانه پیشین محسوب می‌شود. اما با این وجود وی عقیده دارد ایران باید در برابر این اعمال تحریک‌آمیز عکس‌العمل هوشمندانه‌ای از خود نشان دهد تا در دام این «بازی پلید» نیفتد. وی این مقطع را زمان مناسبی برای افشای «سیاست‌های ضد تجارت آزاد دولت ترامپ» می‌داند که شاهد آن همین مصوبه اخیر است.
با توجه به آنچه که گفته شد منطقی به نظر می‌رسد که دولت‌های وقت ایران و آمریکا تمام تلاش خود را برای حفظ بزرگترین دستاورد خارجی خود انجام دهند و تلاش کنند که این دستاورد بین المللی را علیرغم وجود مخالفان داخلی که سعی در الغای آن دارند از این گردنه نیز بگذرانند.

تلگرام
توییتر
فیس بوک
واتزاپ

3 پاسخ

  1. ۱: حکومت شبه توتالیتر اسلامی ایران از دو بخش حکومت ولایت فقیه رهبر جنبش شیعی امام زمانی و دولت بورکراتیک برای کنترل دستگاه های دولت شکل یافته است .دوگانگی این حکومت بدلیل به قدرت رسیدن جنبش توده ای شیعه گری سال ۵۷ و ضرورت اداره یک کشور است . تضاد بین ولایت فقیه و دولت ناشی از نگرش و اتکا بر قوانین فرازمانی و فرا مکانی از سوی خمیه ولایت و کوشش دولت بر اجرای قوانین زماندار و مشخص کشوری است .

    ۲: هدف رهبری جنبش شیعه گری ولی فقیه بسیج همه امکانات کشور برای گسترش ان است .خمینی با صراحت تمام بجای نام بردن از کشورها از ولایت شام و حجاز و لایت عراق نام می برد . خامنه ای نیز همه قدرت اقتصادی و سیاسی و نظامی ایران را در خدمت گسترش جنبش شبه توتالیتر شیعه گذاشته است . اساسا هدف این جنبش تسلط بر جهان است و از اینروز شعارها و اعمال ” دشمن شکن ” در ذات ان است . تا انجا که قدرتش اجازه دهد می کوشد “جنبش ها ی ایده لوژیک شیعی “را در جهان گسترش دهد و در شیوه کشور داری نیز کوشش می کند ورای قوانین کشوری و بورکراسی کشور را به شیوه جنبشی اداره کند .

    ۳: دولت بورکراتیک ضامن بقای این حکومت در یک کشور است و در سیاست داخلی و خارجی تا انجا حق اعمال قانون کشوری و گسترش رابطه دیپلماتیک دارد که بتواند عمود خیمه ولایت و جنبش را از گزند سقوط یا متوقف شدن حفظ کند . انجا که پای خطری پیش می اید دولت و دستگا ه های بورکراتیک باید از شان و عمل رهبری جنبش دفاع کرده و بل اتکا به قوانین داخلی و یا بین المللی پایداری حکومت را حفظ کنند . یک مثال در سیاست خارجی همه چیز را روشن می کند . پس از معاهده هسته ای قاسم سلیمانی در مصاحبه با روزنامه النهار لبنان گفت ” اقای ظریف فقط یک وظیفه از طرف مقام معظم رهبری داشت تا این معاهده را به سرانجام برساند و دیگر نقشی در طرح ریزی سیاست خارجی نخواهد داشت ” اکنون پس از یک سال ” واقع گرایی ” قاسم سلیمانی بر توهم کسانی فایق شده است که خواب تغییر را می دیدند .

    ۴: در مورد امکان پذیری رابظه با امریگا الگوی چنین حکومت شبه توتا لیتر چین کمونیستی است که با غلبه جناح هوادار ” عادی سازی ” امور بر جناح جنبش تغییر داخلی و سیاست خارجی حکومت را بدل به دیکتاتوری بورکراتیک کرد . در ایران کنونی با گسترش قدرت نهادی ایده لوژیک و نظامی همچون سپاه قدس و سپاه پاسداران بر سیاست و اقتصاد و اجتماع برای انان که روزگاری با برجام رویای تغییر می دیدند اکنون با امدن ترامپ به کابوس بدل شده است .

  2. هرکشوری منافع خود را دنبال میکنــد،
    ما ملت ایران آمریکا را بخاطراینکه درکنار دیگرکودتاگر۲۸مردادیعنی انگلستان بوده دشمن میشماریم، درحالیکه بهرحال آن یک دوره ای از زمان بوده وآن سیاستمداران اغلبشان مرده ودر خاک اند،
    باژست نمیشود مملکت را اداره کرد، باوجود اینکه ماجرای آن مسئول انگلیسی و موذن… و اذان را ازخود روحانیت ودراصل از شخص مرحوم امام خمینی شنیده ایم، لیکن ۳۸سال است که مرگ برآمریکا گویان گلوی خویش پاره کرده ایم وچه بســا اینکه بجای آن مسئـول انگلیسی این بار مسئـولین آمریکا بگوینـــد”اگرمنافع ما تامین است، ما اسلحه ومهمات مان را به اعراب میفروشیــم و… پس بگذاریـد ایرانیهــا هرچقــدر میخواهنــد مرگ برآمریکا بگوینــد…!
    ودراین قضیـــه هم آقای موسی غنی نژاد خوب گفتـــه: ما باید باتدبیــر حرکت کنیــم و وارد دام کثیف شان نیافتیــم،

  3. مبارک است ، با پایان روزهای ناخوش فرجام ، محضور رفع میشود و میرویم سر استکبارستیزی و اسرائیل را از نقشه ای که برای دنیا کشیده ایم حذف میکنیم و امریکا را به خاک سیاه می نشانیم ، بشرط انکه کسی ما را برای نماز صبح از خواب بیدار نکند !

دیدگاه‌ها بسته‌اند.

زلزله تمدید قانون تحریم‌ داماتو؛

توی یک عالم دیگری سیر می‌کرد. در عوالمی که به واقعیت راه نداشت. تک‌تک جمله‌هایی که بیان می‌کرد و سفارش‌هایی که در باب انتخابات مجلس، خطابه می‌کرد؛ انگاری یک عمد و قصدِ غریبی را در

ادامه »

۱- در کشورهای با حکومت‌های دموکراتیک و قوه قضاییه مستقل یا به طور کلی دولت- ملت‌ها، شهروندان یا به نحو ایجابی به مشارکت سیاسی

ادامه »

سرانجام انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار شد و نتیجه مشارکت اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی عدد ۴۱

ادامه »